โลโก้ของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรLogo
logo
  • หน้าหลัก
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
  • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • นโยบายการใช้งาน
    • ติดต่อเรา
    • ศมส
ขยายขนาดตัวอักษร

ผู้แต่ง

  1. หน้าหลัก
  2. ผู้แต่ง
  3. หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์

หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์

  • TLD-002-110
หัสข้อมูล
TLD-002-1101
ชื่อ - สกุล
หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์
เกิด
วันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2402
เสียชีวิต
วันที่ 20 สิงหาคม พ.ศ. 2478
ประวัติ
หม่อมเจ้าเพิ่ม  เป็นโอรสพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี (ต้นราชสกุลลดวัลย์)  
เมื่อยังทรงพระเยาว์  พระบิดาได้นำตัวถวายเป็นมหาดเล็กรับใช้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ครั้งยังทรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ  และทรงพระผนวชประทับ ณ วัดบวรนิเวศวิหารและพระตำหนักสวนกุหลาบเป็นครั้งคราว  เมื่อเสด็จเสวยราชสมบัติแล้ว  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เข้าไปอยู่กับพระอัครชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์  ครั้งยังดำรงพระอิสริยยศหม่อมเจ้าเสาวภาคย์นารีรัตน์  ที่เรือนจันทร์  เป็นมหาดเล็กไล่กาเวลาเสด็จลงเสวย ณ พระที่นั่งพิมานรัถยา  ซึ่งกรมสมเด็จพระสุดารันต์ราชประยูร (พระอิสริยยศในขณะนั้น) ประทับอยู่  จนถึงพ.ศ. 2414  โปรดเกล้าฯ ให้ไปเรียนหนังสือที่เมืองสิงคโปร์โดยยังไม่ได้เกศากันต์  เมื่อวันลงเรือเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาดกษาธิบดี (ท้วม  บุนนาค)  จึงเกศากันต์ให้แล้วหวีเป็นผมทรงมหาดไทยอย่างโบราณ  นับเป็นองค์แรกในบรรดาหม่อมเจ้าซึ่งไม่ได้เกศากันต์และไม่ได้รับพระราชทานเงินทำขวัญตามประเพณี
พ.ศ. 2425  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รับราชการในกรมไปรษณีย์และโทรเลข  เป็นผู้ช่วยพระยาไชยสุรินทร์ (ม.ร.ว.เทวะหนึ่ง  ศิริวงศ์)  
ต่อมาพ.ศ. 2426  โปรดเกล้าฯ ให้ไปรับราชการในกรมราชเลขานุการ
พ.ศ.2428  โปรดเกล้าฯ ให้ย้ายไปรับราชการในกรมท่า  โปรดเกล้าฯ ให้เป็นผู้กำกับพระเจ้าลูกเธอ 4 พระองค์ที่เสด็จไปทรงศึกษาวิชา ณ ประเทศยุโรป  เมื่อสมเด็จฯ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการเสด็จรอบโลก  โปรดเกกกล้าฯ ให้ตามสเด็จไปประเทศอเมริกาและประเทศญี่ปุ่นด้วย  เสด็จกลับมาแล้วคงรับราชการในกรมท่าตามเดิม
พ.ศ. 2435  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ตั้งให้เป็นองคมนตรี   
พ.ศ. 2437  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ตั้งเป็นรัฐมนตรี  แล้วโปรดเกล้าฯ ให้รับราชการกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ  ว่าที่ตำแหน่งปลัดทูลฉลอง  และจัดการภาษีอากรซึ่งเดิมให้จีนเป็นผู้ผูกขาดเปลี่ยนมาเป็นจัดเก็บโดยรัฐบาล  แต่มีอุปสรรคต่างๆ ไม่สามารถทำการได้สำเร็จเรียบร้อย  จึงกราบถวายบังคมลาออก
ต่อมาพ.ศ. 2438- 2439  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตรวจและจัดการศึกษาเล่าเรียนของสมเด็จพระเจ้าลูกเธอและพระเจ้าลูกเธอโรงเรียนราชกุมารและโรงเรียนราชกุมารี  ทั้งถวายพระอักษรสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ 4 พระองค์ แทนพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสมมตอมรพันธุ์  ครั้งยังดำรงพระอิสริยยศพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นสมมตอมรพันธุ์
ด้านราชการพิเศษ  โปรดเกล้าฯ ให้ทำสิ่งของซึ่งทำด้วยกระดาษและทองอังกฤษอย่างฝีมือไทยไปแสดงในพิพิธภัณฑ์ ณ ประเทศฝรั่งเศส  ส่วนราชการพิเศษอันเนื่องมาแต่ต้นราชสกุล เช่นเมื่อครั้งรัชกาลที่ 4  มีพระราชพิธีโสกันต์สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์  กรมหมื่นภูมินทรภักดีทรงพระดำริทำกินรีประดับแต่งถวายที่เขาไกรลาส   ถึงรัชกาลที่ 5  โปรดเกล้าฯ ให้หม่อมเจ้าเพิ่มทำกินรีตกแต่งเขาไกรลาสในงานพระราชพิธีโสกันต์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวครั้งยังดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ   ให้เหมือนกับที่เคยทรงทำในครั้งรัชกาลที่ 4
หม่อมเจ้าเพิ่ม  ลดาวัลย์  สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 20 สิงหาคม พ.ศ. 2478  ชนมายุ 77 ปี
ผลงาน / งานประพันธ์

ฉันท์และกาพย์ห่อโคลงของหม่อมเจ้าเพิ่ม  พิมพ์รวมอยู่ในคำกลอนสรรเสริญพระบารมีพระบาทสมเด็จฯ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ภาคที่ 2

ผู้เรียบเรียง
เสาวณิต วิงวอน, พลตรี หม่อมราชวงศ์ศุภวัฒย์ เกษมศรี
เอกสารอ้างอิง
แสงสูรย์  ลดาวัลย์, หม่อมราชวงศ์.  พระประวัติและสดุดีพระกิตติคุณคำฉันท์.  พระนคร : โรงพิมพ์ไทยเขษม, 2478.  (ในการพระราชทานเพลิงพระศพ ณ สุสานหลวงวัดเทพศิรินทราวาส  วันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2478)
 
รูปแบบลิขสิทธิ์
Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)

คำสำคัญ

  • ราชสกุลลดาวัลย์
  • ปลัดทูลฉลอง
  • องคมนตรี
  • รัฐมนตรี
20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร 10170
ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงวัฒนธรรม
2021 © ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
www.sac.or.th
วันจันทร์-ศุกร์ : 08.00-17.00 น.
TELEPHONE
0-2880-9429
FAX
0-2880-9332
E-MAIL
webmaster@sac.or.th
E-MAIL (งานสารบรรณ)
saraban@sac.or.th

นิสา เชยกลิ่น

นิสา เชยกลิ่น
Content Manager

ช่องทางการรับฟังความคิดเห็น
Application : Smart SAC
ประเภท
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
เกี่ยวกับ
  • เกี่ยวกับโครงการ
  • นโยบายการใช้งาน
ติดต่อ
  • ติดต่อเรา
  • ศมส.
  • นโยบายข้อมูลส่วนบุคคล
  • ประกาศความเป็นส่วนตัว
SmartSAC in App Store
SCAN ME
open in App Store
SmartSAC in Play Store
SCAN ME
open in Play Store