โลโก้ของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรLogo
logo
  • หน้าหลัก
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
  • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • นโยบายการใช้งาน
    • ติดต่อเรา
    • ศมส
ขยายขนาดตัวอักษร

ผู้แต่ง

  1. หน้าหลัก
  2. ผู้แต่ง
  3. พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค)

พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค)

  • TLD-002-119
หัสข้อมูล
TLD-002-1191
ชื่อ - สกุล
พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค)
เกิด
วันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2389
เสียชีวิต
วันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2458
ประวัติ
พระยามนตรีสุริยวงศ์  นามเดิม ชื่น  บุนนาค   เป็นบุตรพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม  บุนนาค) กับเจ้าคุณหญิงเป้า  เกิดในรัชกาลที่ 3 เมื่อวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2389  
เมื่ออายุ 14 ปี  บิดานำถวายตัวเป็นมหาดเล็กวิเศษในรัชกาลที่ 4  ได้ตามบิดาไปส่งองค์สมเด็จพระนโรดมที่เมืองกำปอด  แล้วไปเมืองอุดงค์มีไชยเมื่ออภิเษกองค์สมเด็จพระนโรดมเป็นพระเจ้ากรุงกัมพูชา   ต่อมาเมื่อได้ตามบิดาซึ่งเป็นข้าหลวงไปพระราชทานเพลิงศพเจ้าพระยาสงขลา (สังข์) 
 พระยามนตรีสุริยวงศ์ฝึกหัดราชการอยู่กับบิดาจนถึง พ.ศ. 2409  พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม  บุนนาค) ถึงแก่อสัญกรรม  ครั้นพ.ศ. 2410 อุปสมบทเป็นภิกษุ  มีสมเด็จฯ กรมพระยาปวเริศวริยาลงกรณ์เป็นพระอุปัชฌาย์  จำพรรษาอยู่ ณ วัดพิชยญาติการามพรรษา 1  ครั้นลาสิกขาแล้ว  ได้ตามเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม  บุนนาค) แต่ยังเป็นพระยาเทพประชุน  ไปปราบพวกจีนอั้งยี่ที่เมืองภูเก็ต
 ถึงรัชกาลที่ 5  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นนายฉัน หุ้มแพรมหาดเล็ก  เป็นหุ้มแพรได้ปีหนึ่ง  โปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนขึ้นเป็นเจ้าหมื่นเสมอใจราช หัวหมื่นมหาดเล็ก  ในระหว่างนี้ได้ตามเสด็จประพาสเมืองสิงคโปร์  เมืองปัตตาเวีย และอินเดีย  เมื่อโปรดให้สร้างตึกแถวตลอดถนนบำรุงเมือง  เป็นการตกแต่งพระนครครั้งแรก  โปรดให้เจ้าหมื่นเสมอใจราชเป็นแม่กองด้วยผู้หนึ่ง
 ต่อมาพ.ศ. 2418  โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าหมื่นเสมอใจราช  ออกไปเป็นข้าหลวงประจำหัวเมืองชายทะเลฝ่ายตะวันตก  ประจวบกับกุลีเหมืองแร่ก่อการจลาจลที่เมืองภูเก็ต  เจ้าหมื่นเสมอใจราชร่วมกับชาวเมืองได้ป้องกันรักษาเมืองภูเก็ตไว้จนกองทัพจากกรุงเทพฯ และหัวเมืองใกล้เคียงไปถึงและปราบปรามพวกอั้งยี่จนเหตุการณ์สงบลง  จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายกลับมากรุงเทพฯ และพระราชทานเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น พระยามนตรีสุริยวงศ์ เมื่อพ.ศ. 2420  แล้วไปรับราชการในกระทรวงกลาโหม  ตำแหน่งสมุหพระกลาโหม  ภายหลังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้กลับไปเป็นข้าหลวงใหญ่ประจำหัวเมืองฝ่ายทะเลตะวันตกอีกครั้งหนึ่งตั้งแต่ พ.ศ. 2423 จนถึง พ.ศ. 2427
ถึงพ.ศ. 2427  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระยามนตรีสุริยวงศ์ เป็นข้าหลวงใหญ่มณฑลพายัพ  ประจำอยู่ ณ เมืองเชียงใหม่  ระยะเวลาที่พระยามนตรีสุริยวงศ์รับราชการอยู่ที่เมืองเชียงใหม่นั้น  มีราชการสำคัญเกิดขึ้นคือ  อังกฤษตีเมืองพม่าเมื่อ พ.ศ. 2428  บรรดาเมืองประเทศราชไทยใหญ่ของพม่าที่มีเขตแดนติดกับประเทศไทยเกิดความวุ่นวาย  พระยามนตรีสุริยวงศ์ต้องไปในกองทัพกับพระเจ้าเชียงใหม่  เพื่อรักษาชายแดนป้องกันเหตุร้ายไม่ให้ลุกลามเข้ามา  จนเหตุการณ์ทางไทยใหญ่เรียบร้อย   ในปีนั้นเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี (เจิม  แสง-ชูโต)  ครั้งยังเป็นเจ้าหมื่นไวยวรนาถ  ยกกองทัพไปปราบปรามฮ่อที่เมืองหลวงพระบาง  กองทัพต้องเดินผ่านมณฑลพายัพ  พระยามนตรีสุริยวงศ์ได้จัดเสบียงอาหารส่งกองทัพ
พ.ศ. 2430  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ไปรับราชการเป็นอัครราชทูตสยามประจำประเทศอังกฤษ อเมริกา เนเธอร์แลนด์ และเบลเยียม มีสำนักอยู่ ณ กรุงลอนดอน  ในพ.ศ. 2432  จึงย้ายกลับมารับราชการในกระทรวงกลาโหม  ในตำแหน่งผู้รั้งเสนาบดีกระทรวงกลาโหม  พระยามนตรีสุริยวงศ์ได้ออกไปปราบปรามโจรผู้ร้ายในแขวงเมืองราชบุรี เมื่อพ.ศ. 2436  ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลวราภรณ์ ช้างเผือกชั้นที่ 2  และได้เป็นรัฐมนตรีด้วย  และรองเสนาบดีกระทรวงกลาโหมในระยะเวลาต่อมา   ถึงพ.ศ. 2445  พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ลาออกจากราชการรับพระราชทานเบี้ยบำนาญ
ถึงรัชกาลที่ 6  พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนยศพระยามนตรสุริยวงศ์เป็น มหาอำมาตย์โท
พระยามนตรีสุริยวงศ์  ถึงแก่อสัญกรรมวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2458  อายุได้ 70 ปี
ผลงาน / งานประพันธ์

กาพย์ฉบังเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช  ใน กลอนจารึกแต่งประทีปที่บางปะอิน

ผู้เรียบเรียง
วิกัลย์ พงศ์พนิตานนท์, พลตรี หม่อมราชวงศ์ศุภวัฒย์ เกษมศรี
เอกสารอ้างอิง
จดหมายเหตุ  แลนิราศลอนดอน  ของหม่อมราโชไทย  เรื่องราชทูตไทยประเทศอังกฤษในรัชกาลที่ 4  
เมื่อปีมะเสง จุลศักราช 1219 พ.ศ. 2400 ฉบับชำระใหม่ในหอพระสมุดวชิรญาณ.  กรุงเทพฯ : โบราณคดีสโมสร, 2461.  (พิมพ์แจกในงานศพพระยามนตรีสุริยวงษ์ฯ  ชื่น  บุนนาค  ปีมะเมีย พ.ศ. 2461)
รูปแบบลิขสิทธิ์
Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)

คำสำคัญ

  • ชื่น บุนนาค
  • นายฉัน หุ้มแพรมหาดเล็ก
  • เจ้าหมื่นเสมอใจราช
  • หัวหมื่นมหาดเล็ก
  • พระยามนตรีสุริยวงศ์
  • สมุหพระกลาโหม
20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร 10170
ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงวัฒนธรรม
2021 © ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
www.sac.or.th
วันจันทร์-ศุกร์ : 08.00-17.00 น.
TELEPHONE
0-2880-9429
FAX
0-2880-9332
E-MAIL
webmaster@sac.or.th
E-MAIL (งานสารบรรณ)
saraban@sac.or.th

นิสา เชยกลิ่น

นิสา เชยกลิ่น
Content Manager

ช่องทางการรับฟังความคิดเห็น
Application : Smart SAC
ประเภท
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
เกี่ยวกับ
  • เกี่ยวกับโครงการ
  • นโยบายการใช้งาน
ติดต่อ
  • ติดต่อเรา
  • ศมส.
  • นโยบายข้อมูลส่วนบุคคล
  • ประกาศความเป็นส่วนตัว
SmartSAC in App Store
SCAN ME
open in App Store
SmartSAC in Play Store
SCAN ME
open in Play Store