หลวงจักรปาณี, มหาฤกษ์, หมื่นพากยโวหาร (ฤกษ์)
หัสข้อมูล
TLD-002-0171
ชื่อ - สกุล
หลวงจักรปาณี, มหาฤกษ์, หมื่นพากยโวหาร (ฤกษ์)
เกิด
พ.ศ. 2368
เสียชีวิต
วันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2429
ประวัติ
กำพร้าบิดามารดามาแต่วัยเยาว์ อาศัยอยู่กับป้าที่แพหน้าวัดเชิงท่า ต่อมาพระวินัยธรวัดพระนางเชิงได้ขอไปเลี้ยงไว้ แต่อยู่ได้ไม่นานป้าก็มาพากลับไปฝากเล่าเรียนหนังสืออยู่ในสำนักของพระวินัยธรรมที่วัดเชิงท่า เนื่องจากพระวินัยธรรมเห็นว่าเป็นเด็กมีเชาวน์ปัญญาดี จึงพามาฝากให้เล่าเรียนอยู่กับสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (อู่) วัดสุทัศน์เทพวราราม และได้ศึกษาพระธรรมวินัยกับสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณจนกระทั่งสอบได้เปรียญ 4 ประโยค มหาฤกษ์อุปสมบทอยู่ตลอดรัชกาลที่ 3 จนถึงรัชกาลที่ 4 จึงลาสิกขามารับราชการสังกัดอยู่ในกรมพระอาลักษณ์ รับราชการจนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นหมื่นพากยโวหาร และหลวงจักรปาณีในกรมลูกขุนตามลำดับ
ผลงาน / งานประพันธ์
1. นิราศกรุงเก่า*
2. นิราศพระปฐม*
3. นิราศทวาราวดี*
4. นิราศปถวี*
5. โคลงภาพเรื่องรามเกียรติ์ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม*
ห้องที่ 44 – 45 รวมโคลง 56 บท เนื้อความตั้งแต่สุกรสารแจ้งข่าวกับทศกัณฐ์จนถึงหนุมานได้นางเบญกาย
ห้องที่ 138 - 139 รวมโคลง 56 บท เนื้อความตั้งแต่หนุมานทำลายด่านเมืองมลิวันจนถึงสุริยาภพออกรบกับพระพรต
6. ฉันท์กล่อมพระมหารพีพรรณคชพงษ์ (ลาที่ 3)
7. เสภาเรื่องอาบูหะซัน* (ตอนที่ 11)
ผู้เรียบเรียง
เสกสันต์ ผลวัฒนะ
เอกสารอ้างอิง
ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. ประวัติบุคคลสำคัญ. กรุงเทพมหานคร : บรรณาคาร, 2517.
จักรปาณี, หลวง. นิราสทวารวดี. พระนคร : โสภณพิพรรฒธนากร, 2467. (แจกในการกฐินพระราชทาน มหาอำมาตย์เอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระดำรงราชานุภาพ, เสนาบดีกระทรวงมุรธาธร ณ วัดชุมพลนิกายาราม วัดนิเวศน์ธรรมประวัติ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พ.ศ. 2467)
รูปแบบลิขสิทธิ์
Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
