TLD-003-1426

ฌ้อปาอ๋อง, พระเจ้า (ชื่อตัวละคร)

ไซ่ฮั่น, วรรณคดีอิงพงศาวดาร  

พระเจ้าฌ้อปาอ๋องเป็นตัวละครในเรื่องไซ่ฮั่น เดิมชื่อห้างอี๋* เป็นบุตรของห้างเอ๋ง*กับนางชีเอียน* อยู่บ้านห้วยแข* เขตเมืองก้วยกี๋*

ห้างอี๋กำพร้าบิดามารดาแต่ยังเล็ก ห้างเหลียง*ผู้เป็นอาจึงรับห้างอี๋มาเลี้ยงไว้ ห้างอี๋มีลักษณะพิเศษคือมีรูปคนในแววตาข้างละสองคน มีผู้กล่าวกันว่ามีลักษณะคล้ายพระเจ้าเงียวเต้* จักษุของห้างอี๋เป็นรูปกลม เป็นผู้มีบุญแต่น้ำใจร้ายกาจน่าจะอายุสั้น

เมื่อห้างอี๋โตขึ้นได้เล่าเรียนวิชาอาวุธจนมีความเชี่ยวชาญในการใช้กระบอง ห้างอี๋เป็นผู้มีกำลังมากไม่มีผู้ใดต้านทานได้ สามารถปราบมังกรดำในสระริมเขาทูสั้ว*ซึ่งกลายเป็นม้ามาทำลายข้าวกล้าของชาวบ้านได้ จึงได้ม้าตัวนี้เป็นพาหนะทำศึก ต่อมาห้างอี๋ได้ร่วมมือกับห้างเหลียงอัญเชิญบีซิม*ผู้เป็นหลานของเจ้าเมืองฌ้อ*ให้ขึ้นครองราชย์เป็นไฝ่อ๋อง ภายหลังขุนนางทั้งปวงจึงยกขึ้นเป็นพระเจ้างี่เต้* พระเจ้างี่เต้ได้ตั้งให้ห้างอี๋เป็นที่หลอก๋อง ตั้งเล่าปัง*เป็นที่ไผ่ก๋อง แล้วให้ทั้งสองนำทัพไปตีเมืองห้ำเอี๋ยง*โดยกำหนดว่าหากใครไปถึงก่อนให้ผู้นั้นเป็นเจ้า หลอก๋อง (ห้างอี๋) เป็นแม่ทัพยกไปทางตะวันออกก็กระทำย่ำยีหัวเมืองต่างๆ เป็นอันมาก ต่อมาหลอก๋องคิดว่าทหารของเจียงหำ*ทั้งยี่สิบหมื่นจะคิดกบฏ จึงให้หยินโป้*คุมทหารเมืองฌ้อไปล้อมจับทหารยี่สิบหมื่นฆ่าเสีย แล้วยกทัพไปที่เมืองห้ำเอี๋ยง เวลานั้นไผ่ก๋อง (เล่าปัง) ได้เมืองห้ำเอี๋ยงแล้ว แต่ตั้งทัพอยู่นอกเมือง เมื่อหลอก๋องได้ยินข่าวว่าไผ่ก๋องได้เมืองห้ำเอี๋ยงก็ไม่พอใจรีบยกทัพมาจะรบกับไผ่ก๋อง แต่ไผ่ก๋องได้มอบเมืองห้ำเอี๋ยงให้หลอก๋อง หลอก๋องจึงไม่ได้ทำสงครามกับไผ่ก๋อง ฟัมแจ้ง*ที่ปรึกษาของหลอก๋องเสนอให้ฆ่าไผ่ก๋องเพื่อไม่ให้คิดร้ายในภายหลังแต่หลอก๋องไม่เชื่อฟัง นอกจากนี้หลอก๋องยังได้ฆ่าจูหยิน*ซึ่งไม่มีความผิด ทั้งยังให้เผาพระราชวังและขุดสุสานจิ๋นซีฮ่องเต้*เพื่อเอาสมบัติมาแจกจ่ายให้ทหารด้วย หลอก๋องได้ตั้งตนเป็นพระเจ้าไซฌ้อปาอ๋อง* หรือฌ้อปาอ๋อง แล้วตั้งผู้มีความชอบไปเป็นเจ้าเมืองต่างๆ โดยตั้งไผ่ก๋อง (เล่าปัง) เป็นพระเจ้าฮั่นอ๋อง* ให้ไปครองเมืองโปต๋ง* ฟัมแจ้งรู้เรื่องก็ตกใจเนื่องจากเมืองโปต๋งเป็นหัวเมืองสำคัญมีชัยภูมิดี เกรงว่าต่อไปพระเจ้าฮั่นอ๋องจะยกทัพกลับมาทำสงคราม จึงขอให้พระเจ้าฌ้อปาอ๋องสังหารพระเจ้าฮั่นอ๋องหรือมิฉะนั้นก็ให้เป็นขุนนางในเมืองหลวง แต่พระเจ้าฌ้อปาอ๋องยังคงส่งพระเจ้าฮั่นอ๋องไปครองเมืองโปต๋ง นอกจากนี้ฟัมแจ้งยังเสนอให้พระเจ้าฌ้อปาอ๋องตั้งเมืองห้ำเอี๋ยงเป็นเมืองหลวงไม่ให้ย้ายกลับไปเมืองแพเสีย* และยังเสนอให้ตั้งฮั่นสิน*เป็นขุนนางหากไม่ตั้งก็ให้ฆ่าฮั่นสินเสีย แต่พระเจ้าฌ้อปาอ๋องไม่ฟังคำของฟัมแจ้ง

ในที่สุดพระเจ้าฌ้อปาอ๋องทิ้งเมืองห้ำเอี๋ยงไปอยู่ ณ เมืองแพเสีย โดยได้ให้หยินโป้ไปฆ่าพระเจ้างี่เต้เสียก่อน ส่วนฮั่นสินเมื่อเห็นว่าพระเจ้าฌ้อปาอ๋องไม่ชุบเลี้ยงจึงหนีไปสวามิภักดิ์กับพระเจ้าฮั่นอ๋อง พระเจ้าฮั่นอ๋องจึงตั้งฮั่นสินเป็นแม่ทัพยกทัพไปรบกับพระเจ้าฌ้อปาอ๋อง โดยเข้าตีด่านสามจีน*ได้ จากนั้นจึงตีได้เมืองห้ำเอี๋ยง เมื่อพระเจ้าฮั่นอ๋องได้เมืองห้ำเอี๋ยงแล้วต้องการเผด็จศึกพระเจ้าฌ้อปาอ๋อง แม้ว่าเตียวเหลียงและฮั่นสินจะไม่เห็นด้วยแต่พระเจ้าฮั่นอ๋องก็ยกทัพไปตีเมืองแพเสียในเวลาที่พระเจ้าฌ้อปาอ๋องยกทัพไปตีเมืองเจ๋* ครั้นพระเจ้าฌ้อปาอ๋องรู้ว่าพระเจ้าฮั่นอ๋องยกทัพมาตีเมืองแพเสียก็ยกทัพกลับมาตีเมืองคืน พระเจ้าฮั่นอ๋องแตกทัพหนีไปอยู่ที่เมืองเอ๊กเอี๋ยง*

หลังจากนั้นพระเจ้าฌ้อปาอ๋องยกทัพไปรบเมืองเจ๋ เจ้าเมืองยอมสวามิภักดิ์ พระเจ้าฌ้อปาอ๋องได้เมืองแล้วก็ยกทัพกลับเมืองแพเสีย ต่อมาฮั่นสินได้มีจดหมายไปท้ารบ พระเจ้าฌ้อปาอ๋องจึงยกทัพไปตีเมืองเอ๊กเอี๋ยง แต่ถูกกลของฮั่นสินจึงแตกทัพ ส่วนพระเจ้าฌ้อปาอ๋องได้ฝ่าวงล้อมหนีกลับไปที่เมืองแพเสีย ฟัมแจ้งวางอุบายให้พระเจ้าฌ้อปาอ๋องส่งคนไปเกลี้ยกล่อมงุยป่า*ให้แข็งเมืองต่อพระเจ้าฮั่นอ๋อง พระเจ้าฮั่นอ๋องจึงให้ฮั่นสินไปปราบงุยป่า เมื่อพระเจ้าฌ้อปาอ๋องรู้ข่าวจึงยกทัพไปตีเมืองเอ๊กเอี๋ยง พระเจ้าฮั่นอ๋องจึงตั้งอ๋องหลิน*เป็นแม่ทัพรักษาเมืองและสามารถเอาชนะพระเจ้าฌ้อปาอ๋องจนพระเจ้าฌ้อปาอ๋องต้องถอยทัพกลับไปเมืองแพเสีย เมื่อฮั่นสินยกทัพไปตีเมืองเตียว*และกำลังจะไปตีเมืองเจ๋ ฟัมแจ้งเสนอให้พระเจ้าฌ้อปาอ๋องรีบยกทัพไปปราบพระเจ้าฮั่นอ๋อง พระเจ้าฮั่นอ๋องสู้ไม่ได้จึงปลอมตัวหนีไปเมืองเซงโก๋* พระเจ้าฌ้อปาอ๋องจึงได้เมืองเอ๊กเอี๋ยง แล้วยกทัพตามพระเจ้าฮั่นอ๋องไปที่เมืองเซงโก๋ ครั้นได้ข่าวว่าอ๋องหลินไปตีเมืองแพเสีย พระเจ้าฌ้อปาอ๋องจึงถอยทัพกลับ แล้วยกทัพไปรบกับแพอวด*ที่ยกทัพมาตีเขตแดน แล้วจึงยกทัพกลับไปเมืองแพเสีย

ต่อมาพระเจ้าฌ้อปาอ๋องยกทัพไปเมืองเอ๊กเอี๋ยง ท้าให้พระเจ้าฮั่นอ๋องออกมารบกันตัวต่อตัว อย่าให้คนทั้งปวงได้รับความลำบาก พระเจ้าฮั่นอ๋องกล่าวประกาศโทษของพระเจ้าฌ้อปาอ๋องสิบประการ แล้วว่าพระเจ้าฌ้อปาอ๋องเป็นคนชั่ว ไม่ควรรบด้วย พระเจ้าฌ้อปาอ๋องได้ฟังก็โกรธขับม้าเข้าไปจะเอาทวนแทงพระเจ้าฮั่นอ๋อง ทหารทั้งปวงเข้าช่วยพระเจ้าฮั่นอ๋องออกไปได้ แต่จงลิมวย*ให้ทหารระดมยิงธนูทะลุเกราะอกของพระเจ้าฮั่นอ๋อง ทหารของพระเจ้าฮั่นอ๋องจึงพาพระเจ้าฮั่นอ๋องหนีกลับเข้าเมือง พระเจ้าฌ้อปาอ๋องจึงยกทัพกลับ พระเจ้าฮั่นอ๋องรวมทัพกับฮั่นสินแล้วยกทัพมารบกับพระเจ้าฌ้อปาอ๋องที่ตำบลกองบู๊* พระเจ้าฌ้อปาอ๋องเสียทีจึงทำอุบายจะประหารไทก๋ง*บุตรของพระเจ้าฮั่นอ๋อง พระเจ้าฮั่นอ๋องจึงยินยอมทำสัญญาไมตรีแบ่งเขตแดนกับพระเจ้าฌ้อปาอ๋อง พระเจ้าฌ้อปาอ๋องได้ส่งไทก๋งและหลีหงวนฮองเฮา*คืนให้พระเจ้าฮั่นอ๋อง แล้วยกทัพกลับเมืองแพเสีย แต่พระเจ้าฮั่นอ๋องได้ยกเลิกสัญญาไมตรีแล้วทำสงครามกับพระเจ้าฌ้อปาอ๋องต่อไป โดยได้ร่วมมือกับฮั่นสิน หยินโป้ แพอวด* ยกทัพไปปราบพระเจ้าฌ้อปาอ๋อง

พระเจ้าฌ้อปาอ๋องถูกกองทัพของพระเจ้าฮั่นอ๋องล้อมไว้ พอตกกลางคืนเตียวเหลียงขึ้นไปเป่าปี่เพลงเมืองฌ้อจนทหารของพระเจ้าฌ้อปาอ๋องหลบหนีไปเป็นอันมาก พระเจ้าฌ้อปาอ๋องเห็นว่าทหารเหลืออยู่น้อยก็เสียใจ ร้องไห้ ปรับทุกข์และเสพสุรากับนางหงอกี๋*ภรรยาจนใกล้รุ่ง จึงลานางจะตีฝ่ากองทัพออกไป นางขอตามไปด้วย แต่พระเจ้าฌ้อปาอ๋องเกรงว่าจะมีอันตรายและตรัสว่าถ้านางไปอยู่กับพระเจ้าฮั่นอ๋อง พระเจ้าฮั่นอ๋องก็อาจจะยกย่องให้นางเป็นใหญ่ นางหงอกี๋ไม่ยอมจะขอแต่งตัวเป็นชายและขอยืมกระบี่ของพระเจ้าฌ้อปาอ๋องขึ้นม้าตามหลังออกไป พระเจ้าฌ้อปาอ๋องจึงส่งกระบี่ให้ นางหงอกี๋จึงเอากระบี่เชือดคอตายอยู่ตรงหน้าพระเจ้าฌ้อปาอ๋อง พระเจ้าฌ้อปาอ๋องฝ่าทัพของพระเจ้าฮั่นอ๋องไปจนถึงแม่น้ำโอกั๋ง* พบเตงเตียว*ชาวบ้านเชิญให้ลงเรือหนีไปเมืองกังตั๋ง พระเจ้าฌ้อปาอ๋องไม่ยอมไปและได้มอบม้าโอจือแบ๊ให้เตงเตียว ม้านั้นก็โจนน้ำหายไป พระเจ้าฌ้อปาอ๋องรบกับทหารของพระเจ้าฮั่นอ๋องที่ติดตามมาและสังหารทหารตายไปหลายคน ทหารคนอื่นก็เกรงฝีมือพระเจ้าฌ้อปาอ๋องไม่อาจเข้าไปจับได้ พระเจ้าฌ้อปาอ๋องเห็นหลีแบถอง*ตรัสว่าได้รู้จักกันมาแต่ก่อน จึงจะให้หลีแบถองได้มีความดีความชอบ จากนั้นพระเจ้าฌ้อปาอ๋องก็เอากระบี่เชือดคอสิ้นพระชนม์

นวรัตน์ ภักดีคำ , นวรัตน์ ภักดีคำ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)