TLD-003-1446

ดาบสโกง (ชื่อตัวละคร)

กุหกชาดก   นิบาตชาดก  

ดาบสโกงเป็นตัวละครในเรื่องกุหกชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในสมัยพระเจ้าพรหมทัตครองเมืองพาราณสี ดาบสโกงผู้หนึ่งเข้าไปอาศัยอยู่ในหมู่บ้านแห่งหนึ่ง กุฎุมพีมีทรัพย์คนหนึ่งให้ทำบรรณศาลาให้ดาบสโกงพัก ปรนนิบัติด้วยอาหารอันประณีตเพราะเชื่อว่าดาบสโกงนั้นเป็นผู้มีศีล กุฎุมพีนำทองคำหนัก 100 นิกขะไปฝังดินที่บรรณศาลานั้นและขอร้องให้ดาบสโกงช่วยดูแลทองคำด้วย ดาบสโกงพูดแสดงความบริสุทธิ์ใจของตน ทำให้กุฎุมพีเชื่อถือ

วันหนึ่งดาบสโกงคิดว่าตนควรจะนำทองคำนั้นไปเลี้ยงชีพ จึงนำไปเก็บไว้ในที่แห่งหนึ่ง แล้วกลับมาบอกกุฎุมพีว่าตนจะขอลาไปเพราะมาอาศัยอยู่นานแล้ว เมื่อไปได้หน่อยหนึ่งก็คิดว่าควรจะลวงกุฎุมพีผู้นี้ จึงเอาหญ้าเส้นหนึ่งวางไว้บนชฎาแล้วย้อนกลับมาหากุฎุมพีบอกว่า หญ้าเส้นนี้ตกลงมาจากหลังคาเรือนของกุฎุมพีมาติดที่ชฎาของตน ตนเป็นบรรพชิตจะไม่เอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้จึงนำเส้นหญ้ามาคืน กุฎุมพีฟังแล้วเลื่อมใสเป็นอันมาก พระโพธิสัตว์ซึ่งพักอยู่ในเรือนของกุฎุมพีได้ฟังคำของดาบสก็แน่ใจว่าดาบสผู้นั้นจะต้องลักของสิ่งใดสิ่งหนึ่งของกุฎุมพีไป จึงถามกุฎุมพีว่าได้เก็บสิ่งใดไว้ในที่ซึ่งดาบสอยู่หรือไม่ กุฎุมพีบอกว่ามีทอง 100 นิกขะ พระโพธิสัตว์จึงบอกให้ไปตรวจดูก็รู้ว่าทองหายไปแล้ว กุฎุมพีตามไปทันดาบสโกง เตะตีแล้วก็ยึดทองคืนมา พระโพธิสัตว์ติโทษดาบสแล้วสอนว่าอย่าได้ประพฤติเช่นนี้อีก

วิพุธ โสภวงศ์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)