ฤๅษีดาหลีเป็นตัวละครในบทละครเรื่องยุขัน เป็นพระอาจารย์ของนางประวะลิ่ม*ธิดาท้าวอุเรเซน*

นางประวะลิ่มทำปริศนาให้ยุขัน*โอรสท้าวอุรังยิด*เดินทางไปอยู่กับฤๅษีดาหลีเพื่อจะได้มีโอกาสพบนางที่ตำหนัก ยุขันเดินทางไปฝากตนเป็นศิษย์ฤๅษีดาหลี พระฤๅษีบวชให้และสอนศิลปศาสตร์ต่างๆ แก่ยุขัน ทั้งวิชากำบังกายล่องหน ผูกและแก้ผ้าพยนต์ และมนตร์จังงัง

วันหนึ่งฤๅษีดาหลีจะเข้าเมืองไปเยี่ยมนางประวะลิ่มจึงชวนยุขันไปด้วย ครั้นถึงปราสาท ฤๅษีดาหลีบอกยุขันให้รออยู่ก่อน แล้วไปทูลนางประวะลิ่ม นางให้นางสันหยา*พี่เลี้ยงไปนิมนต์ฤๅษียุขันเข้ามา เมื่อกลับถึงอาศรม ยุขันถามฤๅษีดาหลีว่า ขณะที่อยู่ในเมืองได้พบสตรีที่พึงใจนางหนึ่ง นางแกล้งทำปริศนาใช้แป้งขาวทาครั้งหนึ่ง แล้วมอมดำอีกครั้งหนึ่ง จะมีความหมายว่าอย่างไร พระฤๅษีจึงตอบว่า อันแป้งขาวล้วนนวลดี เปรียบสีบุหลันเรืองไร อันทาดำนั้นว่าเดือนดับแล้ว หลานแก้วเร่งไปให้จงได้ เมื่อยุขันจะละเพศจากฤๅษีไปแก้ปริศนา ฤๅษีดาหลีอวยพรให้ยุขันโชคดี