กิ้งก่าได้ทรัพย์เป็นตัวละครในเรื่องกกัณฏกชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก
พระเจ้าวิเทหราช*ผู้ครองเมืองมิถิลา* เสด็จประพาสอุทยานพร้อมด้วยมโหสถบัณฑิต* มีกิ้งก่าตัวหนึ่งเกาะอยู่ที่ปลายเสาระเนียด พอเห็นพระราชาเสด็จมาก็หมอบฟุบอยู่ที่พื้นดิน พระเจ้าวิเทหราชตรัสถามมโหสถบัณฑิต มโหสถบัณฑิตทูลว่ากิ้งก่าทำความเคารพ พระเจ้าวิเทหราชพอพระทัย สั่งให้ราชบุรุษหาชิ้นเนื้อเลี้ยงกิ้งก่าวันละกึ่งมาสก กิ้งก่าก็ได้กินเนื้อทุกวัน
วันหนึ่งเป็นวันอุโบสถราชบุรุษหาซื้อชิ้นเนื้อมาเลี้ยงกิ้งก่าไม่ได้ ก็เจาะทรัพย์กึ่งมาสกนั้นให้เป็นรู ร้อยด้วยเส้นด้าย นำไปผูกคอกิ้งก่า กิ้งก่ารู้สึกเย่อหยิ่ง ภูมิใจขึ้นมาทันทีว่ามีทรัพย์เท่าเทียมพระราชา เมื่อพระเจ้าวิเทหราชเสด็จมาอีก กิ้งก่าก็ไม่ลงจากเสาระเนียดเพื่อแสดงความเคารพอย่างเคย กลับทำหัวสั่นๆ อยู่บนเสาระเนียดนั้น พระเจ้าวิเทหราชแปลกพระทัยจึงตรัสถามมโหสถบัณฑิตว่า เหตุใดกิ้งก่าไม่ลงมาเคารพเหมือนวันก่อน มโหสถบัณฑิตตอบว่า กิ้งก่ามีความเย่อหยิ่งเพราะมีทรัพย์กึ่งมาสกผูกคออยู่ กิ้งก่าไม่เคยได้ เมื่อได้ทรัพย์มากึ่งมาสกแล้วก็ดูหมิ่นพระเจ้าวิเทหราช พระเจ้าวิเทหราชทรงเรียกราชบุรุษมาซักถามได้ความตามจริง จึงตรัสสรรเสริญมโหสถบัณฑิตว่ารู้นิสัยกิ้งก่าราวกับสัพพัญญู แล้วประทานส่วยในพระทวารทั้ง 4 ทิศแก่มโหสถบัณฑิต พระเจ้าวิเทหราชจะให้ฆ่ากิ้งก่าเสียแต่มโหสถบัณฑิตทูลขอไว้ว่าธรรมดาสัตว์เดียรัจฉานย่อมปราศจากปัญญา กิ้งก่าจึงรอดตาย
นามานุกรม