TLD-003-1635

ตุหวันประสา (ชื่อตัวละคร)

วงศ์เทวราช  

ตุหวันประสาเป็นตัวละครในบทละครเรื่องวงศเทวราช (ฉบับพระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) เป็นเสนาผู้ใหญ่ของท้าวสุวิทธิไชย*เจ้าเมืองสุบรรณบรรพต*

เมื่อท้าวสุวิทธิไชยเดินทางไปร่วมพิธีอภิเษกสยุมพรของวงศเทวราช*เจ้าเมืองสมุทคีรี*นั้น นางเวฬู*มเหสีขอติดตามไปด้วย สังขปัด*วานรขุนทหารของวงศเทวราชเห็นนางเวฬูน่ารักก็ลองใจเขียนสารฝากรักโดยไม่ใส่ชื่อผู้เขียน แต่ใส่ชื่อนางเวฬูเป็นผู้รับอยู่หลังซองจดหมาย แล้วให้นายแห้ว*วานรข้ารับใช้นำไปใส่ตู้ไปรษณีย์ส่งไปที่วังของท้าวสุวิทธิไชย ตุหวันประสาเป็นผู้รับจดหมายที่บุรุษไปรษณีย์มาส่งแล้วนำไปถวายท้าวสุวิทธิไชย ท้าวสุวิทธิไชยให้นางเวฬูอ่านสาร เมื่อรู้แจ้งเนื้อความในสารก็กริ้วหึงหวงนางเวฬูสงสัยว่านางลอบรักกับผู้เขียนสาร นางเวฬูปฏิเสธและคิดซ้อนกลให้ได้ตัวผู้เขียนสารจะได้แก้แค้นให้สมกับที่อาจเอื้อมหยาบช้า

ท้าวสุวิทธิไชยสั่งตุหวันประสาว่าถ้าใครมาถามไม่ให้บอกว่าพระองค์รู้เรื่องนี้ เช้าวันรุ่งขึ้นนายแห้ว*ไปเดินกรายแถวหน้าวังเพื่อฟังข่าว เห็นตุหวันประสาอยู่หน้าประตูวังก็ทำทีเข้าไปไต่ถามถึงทุกข์สุขของท้าวสุวิทธิไชย แล้วถามว่าพระองค์ได้รับจดหมายหรือไม่ ตุหวันประสาสงสัยจึงทำอุบายบอกว่าเมื่อตนได้รับจดหมายก็นำไปถวายนางเวฬู นางอ่านแล้วกำชับมิให้บอกท้าวสุวิทธิไชย และสั่งให้ตนสืบหาผู้เขียนจดหมาย ถ้าสืบมาได้จะให้รางวัลอย่างงาม นายแห้วดีใจคิดว่าเป็นโอกาสที่ตนจะทำความดีความชอบให้สังขปัดเห็น จึงเล่าความจริงทั้งหมดให้ตุหวันประสาฟังแล้วบอกว่าขณะนี้สังขปัดเศร้าโศกคิดถึงนางเวฬูจนไม่เป็นอันกินอันนอน ขอให้ตุหวันประสาช่วยให้นายของตนสมหวังในความรัก แล้วถ้าปรารถนาสิ่งใดสังขปัดจะให้ได้ทุกอย่าง ตุหวันประสารับคำ บอกให้นายแห้วมาฟังข่าวตอนเย็น เมื่อตุหวันประสากลับไปเล่าให้นางเวฬูฟัง นางเขียนเพลงยาวนัดพบกับสังขปัด แล้วให้ตุหวันประสานำไปส่งให้นายแห้วเพื่อเอาไปให้สังขปัด

ยุพร แสงทักษิณ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)