TLD-003-1807

เถรขวาด (ชื่อตัวละคร)

เสภา ขุนช้างขุนแผน  

เถรขวาดเป็นตัวละครในเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน เป็นราชครูอยู่ที่วัดเวียง เชียงใหม่ มีลูกศิษย์ใกล้ชิดชื่อเณรจิ๋ว* เถรขวาดมีความรู้ทางคาถาอาคม เจ้าเชียงใหม่*นับถือเป็นอาจารย์

ครั้งสมเด็จพระพันวษา*โปรดให้ขุนแผน*และพระไวย*ยกทัพไปตีเชียงใหม่และได้ชัยชนะ พระพันวษาประทานนางสร้อยฟ้า*ธิดาเจ้าเชียงใหม่ให้เป็นภรรยาพระไวย เจ้าเชียงใหม่จึงให้เถรขวาดคอยดูแลนางสร้อยฟ้าที่กรุงศรีอยุธยา เมื่อนางสร้อยฟ้ามีปัญหาหึงหวงกับนางศรีมาลา*ภรรยาอีกคนหนึ่งของพระไวย เถรขวาดช่วยเหลือนางสร้อยฟ้าโดยทำเสน่ห์ให้พระไวยหลงรัก พระไวยหลงใหลนางสร้อยฟ้าอยู่ระยะหนึ่ง พลายชุมพล*น้องชายพระไวยรู้ความจริงจึงจับตัวเถรขวาด บังคับให้คลายมนตร์เสน่ห์ แต่เถรขวาดสะเดาะโซ่ตรวนแล้วเสกพลูกับปูนเป็นเถรและเณรนอนตายอยู่ เถรขวาดแปลงเป็นจระเข้ให้เณรจิ๋วแปลงเป็นลูกจระเข้เกาะหลังว่ายน้ำหนีไปได้ ระหว่างทางพบนางสร้อยฟ้าซึ่งถูกเนรเทศจึงพานางสร้อยฟ้าเดินทางกลับไปเมืองเชียงใหม่

เจ้าเชียงใหม่แต่งตั้งให้เป็นสังฆราชอยู่ที่วัดพระธาตุเชียงใหม่ วันหนึ่งเถรขวาดเห็นแผลที่ถูกพลายชุมพลฟันครั้งจับเสน่ห์นางสร้อยฟ้าก็คิดแค้นพลายชุมพล จึงแปลงเป็นจระเข้อาละวาดชาวบ้านริมน้ำมาตามทางจนถึงกรุงศรีอยุธยา พลายชุมพลรับอาสาปราบจระเข้ แม้เถรขวาดจะมีคาถาอาคมเก่งกล้าแต่ก็พ่ายแพ้ ถูกพลายชุมพลจับได้และถูกสังหารในที่สุด

ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)