TLD-003-1857

ทัศนารี (ชื่อตัวละคร)

พระรถเมรี, บทละคร  

ทัศนารี หรือทศนารี* หรือทิศนารี* หรือทัศนา*เป็นตัวละครในบทละครเรื่องพระรถเมรี เป็นธิดาของท้าวปทุมราช* (สันนุราช*) กับนางศรีสุดา*แห่งเมืองกำพุช* (สังกัศ* หรือสังกัด*) เป็นขนิษฐาของนางเมรี*

วันหนึ่งนางทัศนารีประพาสอุทยานแล้วลงเล่นน้ำในสระพร้อมนางกำนัล รถเสน*สวามีของนางเมรีร่ายเวทกำบังกาย ร้อยมาลัยลอยน้ำไปให้นาง นางทัศนารีให้นางวรทาศรี*พี่เลี้ยงตามหาผู้ลอยมาลัย รถเสนเป่าอาคมทำให้นางวรทาศรีหลงเสน่ห์ สั่งให้นางไปบอกนางทัศนารีว่าจะไปหาที่ตำหนักในตอนค่ำ ครั้นรถเสนไปถึงห้องบรรทมของนางทัศนารี แล้วเล่าเรื่องที่นางเมรีสั่งให้มาอภิเษกกับนาง นางทัศนารีรู้ว่านางเมรีสิ้นชีพก็เสียใจแต่ก็ยินดีปฏิบัติตามคำสั่งของพี่สาว แล้วบอกให้รถเสนมาสู่ขอตามประเพณี รถเสนอ้างว่าเมืองอยู่ไกลและไม่รู้หนทาง สุดท้ายรถเสนก็เล้าโลมจนได้นางเป็นชายา

นางทัศนารีขอให้นางวรทาศรีช่วยปิดเป็นความลับ แล้วให้บอกวิเสทจัดอาหารวันละ 2 สำรับโดยอ้างว่าจะบวงสรวงเทวดาเพื่อสะเดาะเคราะห์ เหล่านางวิเสทเห็นว่าอาหารสำหรับบูชาเทวดาหมดทุกวันก็สงสัยว่านางวรทาศรีแอบกินจึงขู่ถาม นางวรทาศรีเล่าความจริง แล้วไปทูลท้าวประทุมราช ท้าวประทุมราชส่งเพชรสูร*ไปสะกดรถเสนแล้วจับขังไว้ นางทัศนารีรู้เรื่องก็คิดจะไปทูลขออภัยโทษ จึงอธิษฐานขอให้เทวดาอารักษ์ดลใจให้พระบิดามารดาคลายกริ้ว แล้วให้นางวรจันทร์*กับนางวรรณฤดี*พี่เลี้ยงไปเยี่ยมและถวายกระยาหารรถเสนในที่คุมขัง เมื่อพี่เลี้ยงกลับมาทูลว่ารถเสนขอให้หาทางช่วยเหลือ นางทัศนารีก็คิดจะรอให้พระบิดาคลายกริ้วแล้วจะไปขออภัยโทษ

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)