กุมาริกาเป็นตัวละครในเรื่องปัณณิกชาดก  เอกนิบาต  ในนิบาตชาดก

 

ในเมืองพาราณสีพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพฤกษเทพดาสถิตอยู่ในป่า  ครั้งนั้นมีคนขายผักผู้หนึ่งมีบุตรสาวรูปงามสมบูรณ์ด้วยมารยาทและศีลคุณ พร้อมไปด้วยความละอายต่อบาป แต่นางกุมาริกานั้นมีหน้าอันร่าเริงเบิกบานเล่นหัวคล้ายเด็กไร้เดียงสาอยู่เสมอ  เมื่อมีตระกูลซึ่งมีเกียรติยศเสมอกันมาสู่ขอนางกุมาริกา  บิดาก็เกรงว่านางจะถูกตำหนิ  

 

วันหนึ่งบิดาพานางกุมาริกาเดินเข้าป่าไปด้วยกันเพื่อหาผัก  เมื่อถึงกลางป่าบิดาตั้งใจจะทดลองนางกุมาริกาจึงแกล้งทำอาการเต็มไปด้วยกิเลสกามจะลวนลามนางพลางจับข้อมือนางไว้  นางกุมาริการ้องไห้คร่ำครวญมิให้บิดาทำเช่นนั้น  เมื่อนางมีความทุกข์ทั้งกายและใจ  ผู้เป็นที่พึ่งของนางคือบิดาซึ่งเป็นผู้ปกป้องรักษานาง  เมื่อบิดามาทำเช่นนี้ นางจะร้องไห้หาใคร  ใครจะเป็นที่พึ่งของนางได้  บิดาจึงกล่าวปลอบนางให้หายโศกเศร้าแล้วถามว่านางรักษาตัวได้แล้วหรือ  นางกุมาริกาตอบว่าตัวของนางนางรักษาได้อยู่แล้ว  บิดาจึงพานางกลับบ้าน และจัดการทำพิธีวิวาหมงคลส่งนางให้ตระกูลที่มาสู่ขอนั้น