TLD-003-1977

ธนัญชัย, พระเจ้า 2 (ชื่อตัวละคร)

ธูมการิชาดก   นิบาตชาดก  

พระเจ้าธนัญชัยเป็นตัวละครในเรื่องธูมการิชาดก สัตตกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระราชาแห่งอินทปัตถนคร*ในแคว้นกุรุ* พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในตระกูลปุโรหิตชื่อวิธูรบัณฑิต*เป็นราชปุโรหิตถวายอรรถธรรมแด่พระเจ้าธนัญชัย พระเจ้าธนัญชัยทรงละเลยทหารที่เคยรับใช้มานานแต่กลับทรงบำรุงเลี้ยงดูเฉพาะทหารใหม่

เมื่อทรงยกทัพไปรบที่ปัจจันตชนบท พวกทหารเก่าก็ไม่ออกรบเพราะคิดว่าทหารใหม่จะออกรบ ฝ่ายพวกทหารใหม่ก็ไม่ออกรบเช่นกันเพราะคิดว่าเป็นหน้าที่ของทหารเก่า ท้ายที่สุดพระเจ้าธนัญชัยก็ทรงปราชัย เมื่อเสด็จกลับพระนคร วิธูรบัณฑิตถวายโอวาทว่า พระองค์ไม่ควรละทิ้งทหารเก่าแล้วเลี้ยงดูแต่ทหารใหม่ แต่ควรเอาใจใส่ทั้งสองฝ่ายให้ดี แล้ววิธูรบัณฑิตก็ยกอุทาหรณ์มาเล่าถวายดังนี้ พราหมณ์ชื่อธูมการี*เลี้ยงแพะไว้ฝูงหนึ่ง ได้บริโภคน้ำนมแพะเป็นประจำ วันหนึ่งเห็นฝูงชะมดสีทองก็ชอบใจ จึงไปเอาใจใส่ดูแลพวกชะมดและทอดทิ้งฝูงแพะ

เมื่อถึงฤดูใบไม้ร่วง ฝูงชะมดก็กลับไปป่าหิมพานต์และแพะก็หายไปด้วย พราหมณ์เสียใจจนสิ้นชีวิต พระเจ้าธนัญชัยได้ฟังดังนั้นก็ประทานทรัพย์จำนวนมากแก่วิธูรบัณฑิต ตั้งแต่นั้นมาก็ทรงดูแลทหารเก่าเป็นอย่างดี และทรงมุ่งบำเพ็ญกุศล เมื่อสิ้นพระชนม์ก็ได้ไปเกิดในสวรรค์

สายวรุณ น้อยนิมิตร 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)