TLD-003-2008

นกกระทาผู้ไร้บาป (ชื่อตัวละคร)

ติตติรชาดก 2   นิบาตชาดก  

นกกระทาผู้ไร้บาปเป็นตัวละครในเรื่องติตติรชาดก จตุกกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในตระกูลพราหมณ์ ครั้นเจริญวัยได้ไปศึกษาศิลปศาสตร์ที่เมืองตักสิลา แล้วออกบวชเป็นดาบสอยู่ในป่าหิมพานต์จนได้อภิญญาและสมาบัติ วันหนึ่งดาบสโพธิสัตว์อยากฉันอาหารที่มีรสเปรี้ยวและรสเค็มจึงไปที่ปลายแดนแห่งหนึ่ง ผู้คนที่พบเห็นต่างพากันเลื่อมใส สร้างบรรณศาลาให้และถวายปัจจัยต่างๆ ในหมู่บ้านมีพรานคนหนึ่งจับนกติตติระ (นกกระทา) ได้ นำไปฝึกเป็นนกต่อเพื่อล่อจับนกกระทาอื่น นกกระทาคิดได้ว่าเสียงร้องของตนเป็นเหตุให้หมู่ญาติต้องตายจึงไม่ยอมส่งเสียงร้อง พรานนกรู้สาเหตุจึงตีด้วยแขนงไม้ไผ่จนนกยอมส่งเสียงล่อนกกระทาอื่นมาติดอีก

ต่อมานกกระทาสงสัยว่าตนไม่มีเจตนาให้นกเหล่านี้ตาย บาปจะตกแก่ตนหรือไม่ วันหนึ่งพรานนกนำตะกร้าใส่นกไปวางไว้ใกล้อาศรมดาบสโพธิสัตว์แล้วไปดื่มน้ำ นกกระทาได้โอกาสจึงถามดาบสโพธิสัตว์ ดาบสโพธิสัตว์ตอบว่าหากใจไม่น้อมไปเพื่อกรรม บาปก็จะไม่เกิดแก่ผู้นั้น นกกระทาจึงเป็นผู้บริสุทธิ์เพราะไม่มีเจตนาในการฆ่าสัตว์

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)