TLD-003-2009

นกกระทาโพธิสัตว์ (ชื่อตัวละคร)

ติตติรชาดก 3   นิบาตชาดก  

นกกระทาโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องติตติรชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นนกกระทา (ติตติระ) มีวานรและช้างเป็นสหาย ทั้งสามอาศัยอยู่ที่ต้นไทรใหญ่ต้นหนึ่งในป่าหิมพานต์ ต่างก็ไม่ยำเกรงกัน

ต่อมาสามสหายตกลงกันว่าถ้าสัตว์ตัวใดแก่กว่าก็จะเคารพสัตว์นั้น นกกระทาและวานรก็ถามช้างว่ารู้ไหมว่าต้นไทรนี้มีอายุเท่าใด ช้างตอบว่าเมื่อตนเป็นลูกช้าง ต้นไทรนี้สูงเท่าขาตน เมื่อถามวานรก็ตอบว่าเมื่อครั้งตนเป็นลูกวานรนั่งอยู่ที่พื้นดินไม่ต้องชะเง้อคอขึ้นก็กัดกินยอดไทรต้นนี้ได้ เมื่อถามนกกระทาก็ได้ความว่ามีต้นไทรใหญ่อีกต้นหนึ่ง ตนกินลูกไทรต้นนั้นแล้วมาถ่ายมูลลง ณ ที่นี้ ต้นไทรนี้จึงเกิดขึ้น นกกระทาจึงรู้จักต้นไทรต้นนี้ตั้งแต่ต้นไทรยังไม่เกิด เพราะฉะนั้นนกกระทาจึงมีอายุมากกว่าสัตว์ทั้งสอง ช้างและวานรจึงเคารพนกกระทาและขอฟังโอวาทจากนกกระทา

นกกระทาก็ให้โอวาทแก่สัตว์ทั้งสอง สอนให้รักษาศีล 5 ส่วนตัวเองก็สมาทานศีล 5 เมื่อสิ้นชีวิตสัตว์ทั้งสามไปเกิดในเทวโลก ศีลที่สัตว์ทั้งสามสมาทานนั้นได้นามว่าติตติรพรหมจรรย์

วิพุธ โสภวงศ์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)