TLD-003-2023

นฏะกุเวร (ชื่อตัวละคร)

กากาติชาดก   นิบาตชาดก  

นฏะกุเวรเป็นตัวละครในเรื่องกากาติชาดก จตุกกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นช่างฟ้อน

ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติมาปฏิสนธิในครรภ์ของมเหสีพระเจ้าพรหมทัต เมื่อเจริญวัยพระบิดาสิ้นพระชนม์จึงได้เป็นพระราชาทรงพระนามว่าพระเจ้าพรหมทัต*เช่นเดียวกับพระบิดา มีมเหสีซึ่งมีรูปโฉมงดงามชื่อกากาติ*

วันหนึ่งพญาสุบรรณ*แปลงเป็นมนุษย์ไปเล่นสกากับพระเจ้าพรหมทัต เมื่อได้เห็นนางกากาติก็มีจิตปฏิพัทธ์จึงลักพานางไปยังสุบรรณพิภพและได้ร่วมอภิรมย์กับนาง ฝ่ายพระเจ้าพรหมทัตเมื่อรู้ว่ามเหสีหายไปก็ให้นฏะกุเวรไปค้นหา นฏะกุเวรสงสัยว่าพญาสุบรรณเป็นผู้ลักพานางกากาติไปจึงไปแอบนอนอยู่ในป่าตะไคร้น้ำในสระแห่งหนึ่ง

ครั้นพญาสุบรรณเล่นน้ำเสร็จกำลังจะกลับ นฏะกุเวรก็ลอบเข้าไปนั่งซ่อนตัวอยู่ในหว่างปีก เมื่อพญาสุบรรณบินข้ามแม่น้ำเกปุกะและมหาสมุทรทั้งเจ็ด แล้วขึ้นไปยังต้นสิมพลีซึ่งเป็นสุบรรณพิภพ นฏะกุเวรก็ลอบไปร่วมอภิรมย์กับนางกากาติ แล้วไปซ่อนตัวในหว่างปีกของพญาสุบรรณเพื่ออาศัยกลับเมืองพาราณสี

ขณะที่พญาสุบรรณกำลังเล่นสกากับพระเจ้าพรหมทัต นฏะกุเวรก็ถือพิณไปขับร้องเล่าเรื่องที่ตนลอบไปร่วมสมกับนางกากาติจนกลิ่นหอมจากกายนางติดตัวมา พญาสุบรรณได้ฟังก็สงสัยจึงถามนฏะกุเวรว่าข้ามแม่น้ำเกปุกะ ข้ามมหาสมุทรทั้งเจ็ด ขึ้นไปบนต้นสิมพลีได้อย่างไร นฏะกุเวรจึงขับเพลงเล่าว่าได้อาศัยพญาสุบรรณไป พญาสุบรรณตำหนิตนเองว่าตัวใหญ่เกินไปจนไม่รู้สึกถึงของเบาของหนัก กลับเป็นผู้นำชู้ไปสู่เมียของตน แล้วพญาสุบรรณก็บินกลับไปนำนางกากาติมาส่งคืน นับแต่นั้นมาพญาสุบรรณก็ไม่กลับมาเล่นสกากับพระเจ้าพรหมทัตอีก

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)