TLD-003-2081

นันทิยะ 2 (ชื่อตัวละคร)

นันทิยมิคราชชาดก   นิบาตชาดก  

นันทิยะเป็นตัวละครในเรื่องนันทิยมิคราชชาดก ฉักกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์

พระเจ้าโกศล*เป็นกษัตริย์ผู้ครองนครสาเกต* แคว้นโกศล* พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพญาเนื้อชื่อนันทิยะ พระเจ้าโกศลโปรดการประพาสป่าล่าเนื้อ ทุกครั้งพระองค์จะเกณฑ์ชาวบ้านบริเวณนั้นมารวมกันแล้วยกออกไปล่าเนื้อ ทำให้ชาวบ้านไม่เป็นอันทำมาหากิน จึงร่วมมือร่วมใจกันล้อมรั้วรอบอัญชนวันอุทยาน ทำประตูเข้าออก ขุดบ่อ ปลูกหญ้าให้เป็นอาหารของฝูงเนื้อ แล้วช่วยกันต้อนฝูงเนื้อเข้าไปไว้ในอุทยานนั้นสำหรับให้พระราชาเสด็จมาล่าได้ตามใจชอบ พญาเนื้อนันทิยะและบิดามารดาอาศัยอยู่ในพุ่มไม้เล็กๆ แห่งหนึ่ง เมื่อชาวบ้านตีพุ่มไม้ส่งเสียงไล่ล้อมฝูงเนื้อใกล้เข้ามา พญาเนื้อจึงบอกให้บิดามารดาซ่อนตัวให้ดี เมื่อพวกมนุษย์ตีป่ามาถึง พญาเนื้อก็กระโดดออกไปให้มนุษย์ต้อนเข้ารั้วล้อม มนุษย์เข้าใจว่าพุ่มไม้นั้นไม่มีเนื้อตัวอื่นอีก บิดามารดาเนื้อจึงปลอดภัย

พระราชาสามารถเสด็จมายิงเนื้อในอุทยานไปครั้งละ 1 ตัว ได้โดยสะดวก เหล่าเนื้อก็ตั้งเวรตายกันไว้ เมื่อถึงเวรของตนก็ออกมายืนให้ยิง เนื้อที่ยังไม่ถึงเวรตายก็อาศัยอยู่ในอุทยานอย่างมีความสุข วันหนึ่งบิดามารดาของพญาเนื้อโพธิสัตว์อยากเห็นหน้าลูก จึงส่งข่าวผ่านพราหมณ์ผู้หนึ่งไป พราหมณ์นั้นนำความไปบอกพระโพธิสัตว์ พระโพธิสัตว์กล่าวแก่พราหมณ์ว่าตนได้กินอาหารในอุทยาน ถือว่าเป็นหนี้พระราชาอยู่ จะทำการตอบแทนคุณของพระราชาด้วยการแสดงกำลังของตนให้ปรากฏแล้วค่อยไป เมื่อถึงเวรตายของพญาเนื้อโพธิสัตว์ พญาเนื้อตั้งอยู่ในเมตตาจิตต่อพระราชา พระราชามิอาจแผลงศรออกไปได้ด้วยเห็นว่าพญาเนื้อโพธิสัตว์ไม่ได้ตื่นกลัวความตาย ทรงเลื่อมใสในธรรมของพญาเนื้อโพธิสัตว์ ทรงทิ้งธนูแล้วให้อภัยทานแก่สัตว์ทั้งหลาย ณ ที่นั้น ทั้งฝูงเนื้อ ฝูงปลา ฝูงนก พญาเนื้อโพธิสัตว์ขอให้พระราชารักษาศีล 5 ตั้งอยู่ในทศพิธราชธรรมด้วยความไม่ประมาท แล้วออกไปหาบิดามารดา อยู่ปรนนิบัติจนสิ้นอายุ

สายวรุณ น้อยนิมิตร , วัลยา ช้างขวัญยืน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)