TLD-003-2093

นางพราหมณีทุศีล (ชื่อตัวละคร)

โกสิยชาดก 1   นิบาตชาดก  

นางพราหมณีทุศีลเป็นตัวละครในเรื่องโกสิยชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในตระกูลพราหมณ์มหาศาล หลังจากเรียนสำเร็จจากตักสิลาแล้วได้เป็นอาจารย์ทิศาปาโมกข์ในเมืองพาราณสี มีศิษย์มากมาย มีพราหมณ์ชาวชนบทผู้หนึ่งมาเรียนเวท 3 วิทยา 18 ประการได้แล้วก็ตั้งบ้านเรียนอยู่ในเมือง พราหมณ์หมั่นมาหาอาจารย์เสมอ นางพราหมณีภรรยาของพราหมณ์เป็นหญิงทุศีลชั่วช้า ประพฤตินอกใจสามี ไม่ทำการงาน อ้างว่าไม่สบาย พราหมณ์ต้องหาของดีๆ มาให้นางกินและรับใช้ราวกับทาส ไม่ค่อยมีโอกาสไปรับโอวาทจากอาจารย์

เมื่อทิศาปาโมกข์โพธิสัตว์ถาม พราหมณ์ก็เล่าให้ฟัง อาจารย์ก็รู้ว่าศิษย์ถูกผู้หญิงหลอกจึงจะบอกยาเพื่อรักษาโรคหญิงมารยานั้นโดยให้พราหมณ์เอาใบไม้และผลสมอตำเข้าด้วยกันแล้วแช่มูตรโคใส่ลงในภาชนะทองเหลืองใหม่ๆ ปล่อยไว้ให้จับกลิ่นทองเหลือง แล้วให้นางพราหมณีดื่ม ถ้านางไม่ยอมดื่มให้หวดด้วยเชือกหรือเถาวัลย์ แล้วสั่งให้ลุกขึ้นทำงาน พราหมณ์ทำตามคำอาจารย์ ปรุงยาให้นางพราหมณีดื่ม นางถามว่าใครเป็นคนบอกตำรายา พราหมณ์ตอบว่าอาจารย์ แล้วบังคับให้ดื่มยาที่เหมาะแก่โรคนี้หรือไม่ก็ต้องลุกขึ้นทำงานให้สมกับอาหารที่บริโภค นางพราหมณีจึงคิดได้ว่าตนไม่อาจหลอกลวงสามีได้อีกต่อไปเพราะอาจารย์รู้แล้วว่าตนเป็นคนทุศีลจึงลุกขึ้นทำงานและละเว้นการประพฤติชั่วตั้งแต่นั้นมา

วัลยา ช้างขวัญยืน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)