เกสรทมาลาเป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นเสนาวานรหนึ่งในสิบแปดมงกุฎ* ซึ่งเป็นกำลังสำคัญของทัพพระราม*ในการทำศึก ในโคลงภาพรามเกียรติ์กล่าวว่าเกสรทมาลาคือพระไพศรพณ์*หรือพระพนัสบดี*เทพแห่งธัญชาติแบ่งภาคมาเกิด
หลังจากปลงศพอินทรชิต*แล้ว ทศกัณฐ์*และสิบรถ*โอรสทั้งสิบออกรบกับพระราม ระหว่างการรบ สิบขุนยักษ์ทหารของสิบรถเห็นพลวานรไล่สังหารพลยักษ์ก็โกรธ กวัดแกว่งอาวุธเข้ารุกไล่ พลวานรสู้ไม่ได้ก็แตกพ่ายไป เกสรทมาลากับเสนาวานรอื่นๆ รวม 10 นายจึงเข้าต่อสู้และสังหารสิบขุนยักษ์ได้
นามานุกรม