TLD-003-2278

บุษหรี (ชื่อตัวละคร)

บทละครเรื่อง ยุขัน  

บุษหรีเป็นตัวละครในบทละครเรื่องยุขัน เป็นธิดาของท้าวปะรังศรี*กับนางสร้อยสุนี (สร้อยสุณี*) และเป็นมเหสีฝ่ายซ้ายของยุขัน*

ท้าวปะรังศรีเจ้าเมืองอุรังฆาร*ชิงนกหัสรังสี*จากยุขันโอรสท้าวอุรังยิด*มาได้และจะสังหารนกเพื่อเอาดวงแก้ววิเศษที่อยู่ในหัวนก นางบุษหรีเสียดายความงามของนกจึงอ้อนวอนขอให้ท้าวปะรังศรีประทานนกแก่นาง ท้าวปะรังศรียอมประทานให้ แต่ก็คิดจะลวงเอานกหัสรังสีมาสังหารให้ได้

วันหนึ่งท้าวปะรังศรีให้นางกำนัลไปทูลนางบุษหรีว่าอยากชมนกหัสรังสี นางบุษหรีให้นางกำนัลนำนกหัสรังสีไปถวาย แม้นกหัสรังสีจะทัดทานก็ไม่เป็นผล ครั้นนางกำนัลไม่นำนกหัสรังสีมาส่งคืนนางบุษหรีก็ร้อนใจ ขึ้นเฝ้าท้าวปะรังศรี เมื่อรู้ว่านกหัสรังสีถูกสังหารแล้ว นางบุษหรีก็เสียใจมาก ต่อมายุขันชิงดวงแก้ววิเศษและสังหารท้าวปะรังศรีได้ นางสร้อยสุนีถวายเมืองอุรังฆารให้ยุขันขึ้นครองราชย์ ถึงเวลาค่ำยุขันเข้าไปในห้องบรรทมของนางบุษหรีและได้นางเป็นชายา ทั้งสองครองรักอยู่ที่เมืองอุรังฆารอย่างมีความสุข

เมื่อนางประวะลิ่ม*ชายาของยุขันชวนลิขิต*และนางสันหยา*เดินทางจากเมืองอุเรเซน*ออกตามหายุขัน ยุขันรู้ข่าวจึงจัดทัพไปรับนางเข้าเมือง นางบุษหรีขึ้นเฝ้านางประวะลิ่มและทำความเคารพอยู่ห่างๆ เพราะเกรงนางจะรังเกียจ แต่นางประวะลิ่มก็ไม่รังเกียจ ยุขันเกรงว่าท้าวอุรังยิดจะกริ้วหากรู้ว่านกหัสรังสีตายแล้ว จึงคิดจะนำดวงแก้ววิเศษไปให้ฤๅษีรักขิต*ชุบเป็นนกหัสรังสี นางบุษหรีเสียดายดวงแก้ววิเศษจึงทูลทัดทานว่า นางประวะลิ่มซึ่งหนีไปเมืองอุรังยิดคงทูลท้าวอุรังยิดแล้วว่านกตายกลายเป็นดวงแก้ว หากยุขันจะชุบดวงแก้วให้กลับเป็นนกก็จะกลายเป็นทูลความไม่ตรงกัน ยุขันจึงขอให้ฤๅษีรักขิตผ่าดวงแก้วออกเป็น 3 ดวง ดวงหนึ่งชุบให้เป็นนกหัสรังสี ดวงหนึ่งจะเก็บไว้เอง และอีกดวงหนึ่งจะถวายท้าวอุรังยิด

เมื่อยุขันพบนางประวะลิ่มที่เมืองอุรังยิด นางไม่ถือโทษโกรธและให้สัญญาว่าจะเมตตานางบุษหรี นางบุษหรีดีใจมาก ต่อมาท้าวอุรังยิดอภิเษกยุขันให้ครองเมืองอุรังยิด และอภิเษกนางประวะลิ่มเป็นมเหสีฝ่ายขวา ส่วนนางบุษหรีได้เป็นมเหสีฝ่ายซ้าย

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)