ปะตาระกาหลาเป็นตัวละครในบทละครเรื่องยุขัน เป็นเทวดาผู้ใหญ่อยู่บนสวรรค์

วันหนึ่งปะตาระกาหลาเล็งทิพยเนตรไปยังโลกมนุษย์รู้ว่ายุขัน*โอรสท้าวอุรังยิด*เป็นเนื้อคู่กับนางประวะลิ่ม*ธิดาท้าวอุเรเซน* แต่เมืองของทั้งสองอยู่ไกลกัน ปะตาระกาหลาปรารถนาจะช่วยให้ทั้งสองพบกัน จึงลงไปยังห้องบรรทมของท้าวอุรังยิด หยิบสมุดข้างที่บรรทมมาเขียนเป็นตำราปักษี กล่าวถึงคุณวิเศษต่างๆ ของนกหัสรังสี*ซึ่งอยู่ที่เมืองอุเรเซน* แล้ววางไว้ที่เดิม

จากนั้นเข้าดลจิตท้าวอุรังยิดให้หยิบตำราขึ้นอ่าน ท้าวอุรังยิดอยากได้นกหัสรังสี ยุขันจึงอาสาไปนำนกมาถวาย ท้าวอุรังยิดเกรงว่ายุขันจะมีอันตรายจึงให้ยุดาหวัน*โอรสองค์ใหญ่เดินทางไปด้วย ก่อนออกเดินทาง ยุขันและยุดาหวันอธิษฐานขอให้เทพเทวาคุ้มครองและดลใจให้ไปยังทิศที่ตั้งของเมืองอุเรเซน ปะตาระกาหลาเมตตาจึงบันดาลให้เกิดทางที่มีน้ำและผลไม้อุดมสมบูรณ์นำไปสู่เมืองอุเรเซน และช่วยปกป้องไม่ให้สัตว์ป่าทำร้าย

ครั้งที่ยุขันถูกกะปิหลัน*เสนาเมืองอุรังฆาร*จับมัดโยนลงมหาสมุทร ยุขันถูกคลื่นซัดกระหน่ำได้รับความทุกข์ทรมานมากจึงอธิษฐานขอให้คุณอาจารย์ คุณบิดามารดา และปะตาระกาหลาช่วยให้พ้นภัย ปะตาระกาหลาส่องทิพยเนตรลงมาเห็นยุขันลอยอยู่ในมหาสมุทร จึงบันดาลให้คลื่นสงบ แล้วไล่ฝูงปลาไปให้ไกล เมื่อนางประวะลิ่ม ยุรังหวัน* ลิขิต* และนางสันหยา* จะหนียุขันจากเมืองอุรังฆารไปยังเมืองอุรังยิด*ได้นัดแนะกับพรานมะยุหงัด*ให้ไปรอรับอยู่ที่หน้าประตูเมือง ก่อนออกจากตำหนักนางขอให้ปะตาระกาหลาช่วยกำบังคนทั้งเมืองไม่ให้เห็น ทุกคนจึงออกไปพบพรานมะยุหงัดได้โดยสะดวก ครั้งที่ยุขันจะเดินทางกลับเมืองอุรังยิด ได้อธิษฐานขอให้ปะตาระกาหลาช่วยให้พบยุดาหวันซึ่งพลัดพรากจากกันไปเมื่อครั้งอาสาพระบิดาออกตามหานกหัสรังสี ปะตาระกาหลาดลใจให้ยุดาหวันคิดถึงยุขันแล้วออกประพาสป่า ทั้งสองจึงได้พบกัน