เกียงอุยเป็นตัวละครในเรื่องสามก๊ก (จีนกลางเรียกว่าเจียงอุ๋ย)
เดิมเกียงอุยเป็นนายทหารของวุยก๊ก*อยู่ที่เมืองเทียนซุย* เมื่อขงเบ้ง*ตีจ๊กก๊ก*ครั้งแรก ช่วงต้นมีชัยชนะจนเข้าล้อมเมืองลำอั๋น*ไว้ แล้วใช้อุบายลวงซุยเหลียง*เจ้าเมืองอันต๋ง* กับม้าจุ้น*เจ้าเมืองเทียนซุย เกียงอุยรู้ทันจึงซ้อนกลตีทัพขงเบ้งแตกพ่าย ขงเบ้งใช้กลอุบายลวงให้แฮหัวหลิม*และม้าจุ้นเข้าใจผิดคิดว่าเกียงอุยแปรพักตร์จนเกียงอุยจนตรอกยอมสวามิภักดิ์ต่อขงเบ้ง แล้วเป็นกำลังสำคัญของขงเบ้งในการตีวุยก๊กตลอดมาทั้ง 6 ครั้ง
เมื่อสวามิภักดิ์ต่อขงเบ้งแล้ว เกียงอุยช่วยขงเบ้งตีทัพเมืองเสเกี๋ยง*ซึ่งเข้ากับวุยก๊กแตกพ่าย ในการตีวุยก๊กครั้งที่ 2 เกียงอุยใช้อุบายลวงฝ่ายวุยก๊กจนปีเอียว*หลงกลถูกล้อมฆ่าตัวตาย ศึกตีวุยก๊กครั้งที่ 3 เกียงอุยร่วมกับอุยเอี๋ยน*ตีได้ด่านซันกวน* เมื่อขงเบ้งจะถอยทัพกลับในคราวตีวุยก๊กครั้งที่ 4 ได้บอกกลอุบายถอยทัพแก่เกียงอุย ในการตีวุยก๊กครั้งที่ 5 ขงเบ้งใช้เกียงอุย อุยเอี๋ยน ม้าตง* และม้าต้าย*ซุ่มตีทัพสุมาอี้*แตกพ่ายแล้วให้เกียงอุยกับม้าต้ายไปคอยรบป้องกันเสบียง ขงเบ้งตรากตรำศึกจนป่วยตายคราวตีวุยก๊กครั้งที่ 6 ก่อนตายมอบตำราต่าง ๆ ให้เกียงอุยและสั่งเสียให้ช่วยทะนุบำรุงจ๊กก๊กต่อไป เกียงอุยกับเอียวหงี*ถอยทัพกลับจ๊กก๊กตามอุบายที่ขงเบ้งสอนไว้ สุมาอี้ตามตีแต่หลงกลจนถูกเกียงอุยขู่รีบถอยหนีกลับไป
สิ้นขงเบ้งแล้วเกียงอุยได้เป็นแม่ทัพรักษาเมืองฮันต๋ง 3* หน้าด่านสำคัญของจ๊กก๊ก เมื่อสุมาอี้กำจัดโจซอง* และแฮหัวป๋า*นายทหารผู้ใหญ่ของวุยก๊กไม่พอใจจึงหนีมาเข้ากับเกียงอุยที่เมืองฮันต๋งเล่าตื้นลึกหนาบางของวุยก๊กให้เกียงอุยฟัง เกียงอุยทูลพระเจ้าเล่าเสี้ยน*ขอยกทัพไปตีวุยก๊ก โดยชวนเมืองเกี๋ยง*ซึ่งเป็นชนชาติส่วนน้อยในวุยก๊กให้ร่วมมือด้วย แต่ถูกตันท่าย*แม่ทัพของวุยก๊กตีแตกพ่าย ต่อมาจูกัดเก๊ก*แม่ทัพง่อก๊ก*นัดแนะให้เกียงอุยตีวุยก๊ก เกียงอุยยกทัพไปตามนัดแต่จูกัดเก๊กถูกพระเจ้าซุนเหลียง*ฆ่าตายก่อน ทัพง่อก๊กจึงไม่ยกมาตามนัด ทัพเกียงอุยจึงเพลี่ยงพล้ำ เกียงอุยรบกับกวยหวย*จนหมดลูกธนูแต่ใช้อุบายยิงสายเปล่าลวง กวยหวยใช้หอกซัดเป็นลูกธนูยิงไป เกียงอุยคว้าไว้ได้แล้วใช้ยิงสวนกลับมาถูกกวยหวยตายแล้วถอยทัพกลับ หลังจากนั้นเกียงอุยตีวุยก๊ก 6 ครั้ง ทางวุยก๊กใช้เต็งงาย*เป็นแม่ทัพ ทั้งสองคนต่อสู้ด้วยสติปัญญาและฝีมือที่ทัดเทียมกัน ครั้งที่ 6 เต็งงายเพลี่ยงพล้ำจึงส่งคนไปลอบติดสินบนฮุยโฮ*ขันทีคนโปรดของพระเจ้าเล่าเสี้ยนให้เรียกทัพเกียงอุยกลับ ครั้งที่ 7 เกียงอุยซ้อนกลตีทัพเต็งงายแตกพ่าย สุมาเจียว*ส่งทหารไปช่วยเต็งงาย เกียงอุยถอยทัพกลับฮันต๋ง ครั้งที่ 8 เกียงอุยกับเตียวเอ๊กล้อมเต็งงายไว้ที่ค่ายเขากีสาน* เต็งงายส่งไปติดสินบนฮุยโฮยุพระเจ้าเล่าเสี้ยนให้เรียกทัพเกียงอุยกลับอีกและจะให้เงียมอู*เป็นแม่ทัพแทน เกียงอุยโกรธมากเข้าไปทูลขอให้ประหารฮุยโฮแต่พระเจ้าเล่าเสี้ยนกลับพูดปกป้อง ขับเจ้ง*เตือนเกียงอุยว่าจะมีภัยถึงตัวเพราะเหตุขันทีฮุยโฮ เกียงอุยจึงทูลขอพาทหารแปดหมื่นไปฝึกซ้อมและทำนา ทหารตุนเสบียงอยู่ที่ตำบลหลงเส*ตามคำแนะนำของขับเจ้ง
ต่อมาสุมาเจียวให้จงโฮย*เป็นแม่ทัพ เต็งงายเป็นปลัดทัพยกไปตีจ๊กก๊ก ยึดเมืองฮันต๋ง เมืองก๊กเสีย*และเมืองฮันเสีย*ได้ เกียงอุยยกทัพจากหลงเสไปรับศึกพร้อมทั้งแจ้งให้เลียวฮัว*กับเตียวเอ๊ก*ยกมาสมทบ จงโฮยให้จูกัดสู*คนของเต็งงายยกทัพไปสกัดทัพเกียงอุยแต่ไม่สำเร็จ เกียงอุยไปตั้งทัพที่ด่านเกียมโก๊ะ*พร้อมกับเลียวฮัวและเตียวเอ๊กซึ่งมาสมทบกลางทางแล้วตีทัพจูกัดสูแตกพ่าย จงโฮยลงโทษจูกัดสูจึงผิดใจกับเต็งงาย จงโฮยใช้ให้เต็งงายแยกทัพไปตีทางด่านอิมเป๋ง* ซึ่งทางคับขันเดินทัพลำบากแต่เต็งงายพลิกแพลงยุทธวิธีจนตีเมืองเซ็งโต๋*ได้ พระเจ้าเล่าเสี้ยนยอมสวามิภักดิ์และมีหนังสือแจ้งให้เกียงอุยยอมอ่อนน้อมต่อข้าศึก เกียงอุยแสร้งเข้าสวามิภักดิ์ต่อจงโฮยตีสนิทจนจงโฮยเชื่อใจแล้วยุให้จงโฮยกำจัดเต็งงายโดยมีหนังสือไปแจ้งสุมาเจียวว่าเต็งงายคิดกบฏ พระเจ้าโจฮวน*มีหนังสือรับสั่งแจ้งให้จงโฮยกำจัดเต็งงายและให้กาอุ้น*ยกพลสามหมื่นไปทางด่านเกียมโกะ สุมาเจียวยกทัพไปตั้งที่เมืองเตียงอัน* เกียงอุยแนะจงโฮยใช้อุยก๋วน 3*ไปจับเต็งงายด้วยหวังให้เต็งงายฆ่าอุยก๋วนเป็นความผิดแต่อุยก๋วนกลับจับเต็งงายได้ จงโฮยคิดกำเริบเกียงอุยจึงยุให้ตั้งตัวเป็นใหญ่ในจ๊กก๊กด้วยหวังใช้เป็นเครื่องมือกู้จ๊กก๊กพร้อมทั้งลอบมีหนังสือไปทูลพระเจ้าเล่าเสี้ยน จากนั้นยุจงโฮยให้ปลอมรับสั่งพระนางกวยไทเฮา* ชักชวนทหารและขุนนางกำจัดสาเจียว*โดยจับตัวขุนนางทั้งหมดไว้บีบบังคับให้เข้าด้วยก่อนแต่คูเกี๋ยน*และเฮาเหล็ก*นายทหารของจงโฮยแปรพักตร์ ความลับรั่วไหล อุยก๋วนจึงนำนายทหารทั้งปวงชิงลงมือก่อน จงโฮยถูกธนูระดมยิงตาย เกียงอุยเห็นแผนการกู้จ๊กก๊กล้มเหลวจึงเชือดคอตาย