เกียงอุยเป็นตัวละครในเรื่องสามก๊ก (จีนกลางเรียกว่าเจียงอุ๋ย)

 

เดิมเกียงอุยเป็นนายทหารของวุยก๊ก*อยู่ที่เมืองเทียนซุย*  เมื่อขงเบ้ง*ตีจ๊กก๊ก*ครั้งแรก  ช่วงต้นมีชัยชนะจนเข้าล้อมเมืองลำอั๋น*ไว้  แล้วใช้อุบายลวงซุยเหลียง*เจ้าเมืองอันต๋ง* กับม้าจุ้น*เจ้าเมืองเทียนซุย  เกียงอุยรู้ทันจึงซ้อนกลตีทัพขงเบ้งแตกพ่าย  ขงเบ้งใช้กลอุบายลวงให้แฮหัวหลิม*และม้าจุ้นเข้าใจผิดคิดว่าเกียงอุยแปรพักตร์จนเกียงอุยจนตรอกยอมสวามิภักดิ์ต่อขงเบ้ง  แล้วเป็นกำลังสำคัญของขงเบ้งในการตีวุยก๊กตลอดมาทั้ง 6 ครั้ง

 

เมื่อสวามิภักดิ์ต่อขงเบ้งแล้ว  เกียงอุยช่วยขงเบ้งตีทัพเมืองเสเกี๋ยง*ซึ่งเข้ากับวุยก๊กแตกพ่าย  ในการตีวุยก๊กครั้งที่ 2  เกียงอุยใช้อุบายลวงฝ่ายวุยก๊กจนปีเอียว*หลงกลถูกล้อมฆ่าตัวตาย  ศึกตีวุยก๊กครั้งที่ 3  เกียงอุยร่วมกับอุยเอี๋ยน*ตีได้ด่านซันกวน*  เมื่อขงเบ้งจะถอยทัพกลับในคราวตีวุยก๊กครั้งที่ 4 ได้บอกกลอุบายถอยทัพแก่เกียงอุย  ในการตีวุยก๊กครั้งที่ 5 ขงเบ้งใช้เกียงอุย  อุยเอี๋ยน  ม้าตง* และม้าต้าย*ซุ่มตีทัพสุมาอี้*แตกพ่ายแล้วให้เกียงอุยกับม้าต้ายไปคอยรบป้องกันเสบียง ขงเบ้งตรากตรำศึกจนป่วยตายคราวตีวุยก๊กครั้งที่ 6   ก่อนตายมอบตำราต่าง ๆ ให้เกียงอุยและสั่งเสียให้ช่วยทะนุบำรุงจ๊กก๊กต่อไป  เกียงอุยกับเอียวหงี*ถอยทัพกลับจ๊กก๊กตามอุบายที่ขงเบ้งสอนไว้  สุมาอี้ตามตีแต่หลงกลจนถูกเกียงอุยขู่รีบถอยหนีกลับไป

 

สิ้นขงเบ้งแล้วเกียงอุยได้เป็นแม่ทัพรักษาเมืองฮันต๋ง 3* หน้าด่านสำคัญของจ๊กก๊ก  เมื่อสุมาอี้กำจัดโจซอง* และแฮหัวป๋า*นายทหารผู้ใหญ่ของวุยก๊กไม่พอใจจึงหนีมาเข้ากับเกียงอุยที่เมืองฮันต๋งเล่าตื้นลึกหนาบางของวุยก๊กให้เกียงอุยฟัง  เกียงอุยทูลพระเจ้าเล่าเสี้ยน*ขอยกทัพไปตีวุยก๊ก  โดยชวนเมืองเกี๋ยง*ซึ่งเป็นชนชาติส่วนน้อยในวุยก๊กให้ร่วมมือด้วย  แต่ถูกตันท่าย*แม่ทัพของวุยก๊กตีแตกพ่าย  ต่อมาจูกัดเก๊ก*แม่ทัพง่อก๊ก*นัดแนะให้เกียงอุยตีวุยก๊ก  เกียงอุยยกทัพไปตามนัดแต่จูกัดเก๊กถูกพระเจ้าซุนเหลียง*ฆ่าตายก่อน  ทัพง่อก๊กจึงไม่ยกมาตามนัด  ทัพเกียงอุยจึงเพลี่ยงพล้ำ  เกียงอุยรบกับกวยหวย*จนหมดลูกธนูแต่ใช้อุบายยิงสายเปล่าลวง  กวยหวยใช้หอกซัดเป็นลูกธนูยิงไป  เกียงอุยคว้าไว้ได้แล้วใช้ยิงสวนกลับมาถูกกวยหวยตายแล้วถอยทัพกลับ  หลังจากนั้นเกียงอุยตีวุยก๊ก 6 ครั้ง  ทางวุยก๊กใช้เต็งงาย*เป็นแม่ทัพ  ทั้งสองคนต่อสู้ด้วยสติปัญญาและฝีมือที่ทัดเทียมกัน  ครั้งที่ 6 เต็งงายเพลี่ยงพล้ำจึงส่งคนไปลอบติดสินบนฮุยโฮ*ขันทีคนโปรดของพระเจ้าเล่าเสี้ยนให้เรียกทัพเกียงอุยกลับ  ครั้งที่ 7 เกียงอุยซ้อนกลตีทัพเต็งงายแตกพ่าย  สุมาเจียว*ส่งทหารไปช่วยเต็งงาย  เกียงอุยถอยทัพกลับฮันต๋ง  ครั้งที่ 8  เกียงอุยกับเตียวเอ๊กล้อมเต็งงายไว้ที่ค่ายเขากีสาน*  เต็งงายส่งไปติดสินบนฮุยโฮยุพระเจ้าเล่าเสี้ยนให้เรียกทัพเกียงอุยกลับอีกและจะให้เงียมอู*เป็นแม่ทัพแทน  เกียงอุยโกรธมากเข้าไปทูลขอให้ประหารฮุยโฮแต่พระเจ้าเล่าเสี้ยนกลับพูดปกป้อง  ขับเจ้ง*เตือนเกียงอุยว่าจะมีภัยถึงตัวเพราะเหตุขันทีฮุยโฮ  เกียงอุยจึงทูลขอพาทหารแปดหมื่นไปฝึกซ้อมและทำนา  ทหารตุนเสบียงอยู่ที่ตำบลหลงเส*ตามคำแนะนำของขับเจ้ง

 

ต่อมาสุมาเจียวให้จงโฮย*เป็นแม่ทัพ  เต็งงายเป็นปลัดทัพยกไปตีจ๊กก๊ก  ยึดเมืองฮันต๋ง  เมืองก๊กเสีย*และเมืองฮันเสีย*ได้  เกียงอุยยกทัพจากหลงเสไปรับศึกพร้อมทั้งแจ้งให้เลียวฮัว*กับเตียวเอ๊ก*ยกมาสมทบ  จงโฮยให้จูกัดสู*คนของเต็งงายยกทัพไปสกัดทัพเกียงอุยแต่ไม่สำเร็จ  เกียงอุยไปตั้งทัพที่ด่านเกียมโก๊ะ*พร้อมกับเลียวฮัวและเตียวเอ๊กซึ่งมาสมทบกลางทางแล้วตีทัพจูกัดสูแตกพ่าย  จงโฮยลงโทษจูกัดสูจึงผิดใจกับเต็งงาย  จงโฮยใช้ให้เต็งงายแยกทัพไปตีทางด่านอิมเป๋ง*  ซึ่งทางคับขันเดินทัพลำบากแต่เต็งงายพลิกแพลงยุทธวิธีจนตีเมืองเซ็งโต๋*ได้  พระเจ้าเล่าเสี้ยนยอมสวามิภักดิ์และมีหนังสือแจ้งให้เกียงอุยยอมอ่อนน้อมต่อข้าศึก  เกียงอุยแสร้งเข้าสวามิภักดิ์ต่อจงโฮยตีสนิทจนจงโฮยเชื่อใจแล้วยุให้จงโฮยกำจัดเต็งงายโดยมีหนังสือไปแจ้งสุมาเจียวว่าเต็งงายคิดกบฏ  พระเจ้าโจฮวน*มีหนังสือรับสั่งแจ้งให้จงโฮยกำจัดเต็งงายและให้กาอุ้น*ยกพลสามหมื่นไปทางด่านเกียมโกะ  สุมาเจียวยกทัพไปตั้งที่เมืองเตียงอัน*  เกียงอุยแนะจงโฮยใช้อุยก๋วน 3*ไปจับเต็งงายด้วยหวังให้เต็งงายฆ่าอุยก๋วนเป็นความผิดแต่อุยก๋วนกลับจับเต็งงายได้  จงโฮยคิดกำเริบเกียงอุยจึงยุให้ตั้งตัวเป็นใหญ่ในจ๊กก๊กด้วยหวังใช้เป็นเครื่องมือกู้จ๊กก๊กพร้อมทั้งลอบมีหนังสือไปทูลพระเจ้าเล่าเสี้ยน  จากนั้นยุจงโฮยให้ปลอมรับสั่งพระนางกวยไทเฮา*  ชักชวนทหารและขุนนางกำจัดสาเจียว*โดยจับตัวขุนนางทั้งหมดไว้บีบบังคับให้เข้าด้วยก่อนแต่คูเกี๋ยน*และเฮาเหล็ก*นายทหารของจงโฮยแปรพักตร์  ความลับรั่วไหล  อุยก๋วนจึงนำนายทหารทั้งปวงชิงลงมือก่อน  จงโฮยถูกธนูระดมยิงตาย  เกียงอุยเห็นแผนการกู้จ๊กก๊กล้มเหลวจึงเชือดคอตาย