ปัญจสิขรเป็นตัวละครในเรื่องไตรภูมิกถา เป็นคนธรรพเทวบุตรอยู่บนสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา* มีรูปร่างงามเป็นที่ชื่นชมของเหล่าเทวดา แม้แต่พรหมที่ชื่อสนังกุมาร*ยังเนรมิตตนเป็นปัญจสิขรไปเทศนาธรรมในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์เป็นประจำ
เมื่อยังเป็นมนุษย์ ปัญจสิขรได้ทำบุญไว้มาก เมื่อมาเกิดเป็นเทพยดามีกายสูง 6,000 วา มีแก้วแหวนเงินทองเป็นอาภรณ์ประดับกายมากมายแลดูเหมือนภูเขาทองที่งามรุ่งเรือง อาภรณ์เครื่องประดับของปัญจสิขรถ้าถอดออกใส่เกวียนจะได้ถึง 1,000 เล่มเกวียน ส่วนกระแจะและจวงจันทน์ที่ทาตัวหากขูดออกใส่ตุ่มและไหจะได้ 9 ตุ่ม ตุ่มและไหแต่ละใบใหญ่พอจุข้าว 4 กระเชอ ปัญจสิขรนุ่งผ้าขาวบริสุทธิ์ เกล้าผมเป็น 5 เกล้าแล้วชักมวยออกทั้ง 5 มวย ปล่อยปลายผมให้ห้อยไปด้านหลังทุกมวย การเกล้ามวย 5 มวยทำให้คนธรรพเทวบุตรนี้ได้ชื่อว่าปัญจสิขระ*
นามานุกรม