ปุจิมันทเทพดาเป็นตัวละครในเรื่องปุจิมันทชาดก จตุกกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์ เป็นรุกขเทวดา
ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นรุกขเทวดาอยู่ที่ต้นสะเดาในป่าช้าข้างเมืองพาราณสี วันหนึ่งโจรขโมยของในบ้านหลังหนึ่งแล้วไปนอนพักอยู่ที่ต้นสะเดา ปุจิมันทเทพดารู้สึกรังเกียจและคิดว่าหากราชบุรุษจับโจรได้ที่นี่ก็จะตัดกิ่งสะเดาไปทำหลาวเสียบโจร จึงไล่โจรไปให้ไกล เมื่อโจรไปแล้วรุกขเทวดาประจำต้นโพสงสัยว่าเหตุใดปุจิมันทเทพดาต้องขับไล่โจรไปก็สอบถามจนรู้สาเหตุ
ขณะนั้นเจ้าของทรัพย์ถือคบไฟสะกดรอยตามโจรมา เมื่อรู้ว่าโจรเพิ่งหนีไปก็บอกกับผู้ที่ติดตามมาว่าหากจับโจรได้ก็จะเสียบด้วยหลาวไม้สะเดาหรือไม่ก็แขวนไว้กับกิ่งไม้ แล้วทุกคนก็แยกย้ายกันไปดักตามที่ต่างๆ เมื่อจับโจรไม่ได้ก็พากันกลับไป รุกขเทวดาประจำต้นโพได้ฟังดังนั้นก็กล่าวว่าปราชญ์พึงรังเกียจสิ่งที่ควรรังเกียจและพึงป้องกันภัยที่ยังมาไม่ถึง
นามานุกรม