โลโก้ของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรLogo
logo
  • หน้าหลัก
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
  • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • เกี่ยวกับโครงการ
    • นโยบายการใช้งาน
    • ติดต่อเรา
    • ศมส
ขยายขนาดตัวอักษร

ตัวละครและปกิณกะ

  1. หน้าหลัก
  2. ตัวละครและปกิณกะ
  3. ปุปผกสุวโปดก

ปุปผกสุวโปดก

  • ปุปผกสุวโปดก
  • ชื่อตัวละคร
รหัสข้อมูล
TLD-003-2486
ชื่อ
ปุปผกสุวโปดก ( ชื่อตัวละคร)
วรรณคดี
สัตติคุมพชาดก   นิบาตชาดก  
คำอธิบายเนื้อเรื่อง

ปุปผกสุวโปดกเป็นตัวละครในเรื่องสัตติคุมพชาดก วีสตินิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์ เป็นนกแขกเต้า มีพี่น้องร่วมท้องชื่อสัตติคุมพสุวโปดก*

พระเจ้าปัญจาละ*แห่งเมืองอุดรปัญจาลธานี*เสด็จไปล่าสัตว์ในป่าพร้อมไพร่พล พระองค์รับสั่งให้เสนาล้อมพุ่มไม้ไว้ หากเนื้อทรายหนีออกไปได้ทางผู้ใด ผู้นั้นก็จะถูกปรับ เมื่อเนื้อทรายหนีไปทางพระเจ้าปัญจาละเอง อำมาตย์ทั้งหลายก็พากันเยาะเย้ยพระองค์ พระองค์เกิดมีขัตติยมานะประกาศว่าจะต้องจับเนื้อทรายตัวนั้นให้ได้ แล้วให้สารถีขับรถรีบตามเนื้อทรายตัวนั้นไปโดยเร็ว จนไพร่พลตามเสด็จไม่ทัน รถทรงไปถึงหมู่บ้านโจรแห่งหนึ่งซึ่งพวกโจรไม่อยู่ เหลือแต่นกแขกเต้าตัวหนึ่งชื่อสัตติคุมพสุวโปดกกับพ่อครัวชื่อปติโกลุมพะเฝ้าหมู่บ้านอยู่

ขณะที่พระราชาหยุดพักบรรทมหลับอยู่ใต้ร่มไม้ สัตติคุมพสุวโปดกมาเห็นเข้าก็คิดจะฆ่าพระองค์ แล้วเก็บเอาเครื่องประดับไปเสีย แต่เมื่อบอกพ่อครัว พ่อครัวก็ทัดทานไว้ ขณะนั้นพระเจ้าปัญจาละตื่นบรรทม ได้ยินคำสนทนาของทั้งสอง จึงให้สารถีขับรถหนีไปโดยเร็ว

ฝ่ายสัตติคุมพสุวโปดกได้แต่บินร้องตามไป พระราชาเสด็จไปถึงอาศรมของพระฤๅษี ซึ่งขณะนั้นพระฤๅษีทั้งหลายออกไปหาผลไม้ เหลือแต่ปุปผกสุวโปดกเฝ้าอาศรมอยู่เพียงผู้เดียว เมื่อเห็นพระราชาเสด็จมาถึง ปุปผกสุวโปดกก็ออกไปต้อนรับ แล้วนำผลไม้และน้ำมาให้เสวย พระเจ้าปัญจาละแปลกพระทัยจึงเล่าให้ฟังว่าได้พบนกแขกเต้าตัวหนึ่งที่หมู่บ้านโจรพูดจาหยาบคายและคิดจะทำร้ายพระองค์

ปุปผกสุวโปดกจึงเล่าว่านกแขกเต้าตัวนั้นเป็นพี่น้องร่วมท้องเดียวกันกับตน เมื่อยังเป็นลูกนกอยู่ เกิดพายุพัด ตัวหนึ่งไปตกอยู่ระหว่างกองอาวุธของโจร พวกโจรเก็บไปเลี้ยงไว้แล้วให้ชื่อว่า สัตติคุมพะ เพราะว่านกนั้นตกอยู่ในระหว่างกองอาวุธ ส่วนอีกตัวหนึ่งตกอยู่ในกองดอกไม้ที่เนินทรายใกล้อาศรมพระฤๅษี เหล่าฤๅษีเลี้ยงไว้แล้วให้ชื่อว่า ปุปผกะ เพราะนกนั้นตกอยู่ในระหว่างกองดอกไม้ สัตติคุมพสุวโปดกเติบโตอยู่ในหมู่โจรจึงมีความประพฤติอย่างโจร ส่วนปุปผกสุวโปดกเติบโตในหมู่ฤๅษีจึงมีความประพฤติอย่างฤๅษี แล้วปุปผกสุวโปดกก็แสดงธรรมถวายพระราชา

ครั้นพวกฤๅษีกลับจากหาผลไม้แล้ว พระเจ้าปัญจาละก็เชิญไปยังปัญจาลธานี โปรดให้เหล่าฤๅษีเข้าไปอยู่ในอุทยาน และทรงดูแลเป็นอย่างดี ส่วนนกแขกเต้าทั่วไปนั้น พระราชาสั่งห้ามมิให้ใครฆ่าตี เมื่อพระองค์สิ้นพระชนม์ก็เสด็จสู่สวรรคาลัย ส่วนโอรสของพระองค์เมื่อเสวยราชย์ต่อมาก็ปฏิบัติต่อพระฤๅษีเหมือนพระบิดา

ผู้เรียบเรียง
สายวรุณ น้อยนิมิตร , กุสุมา รักษมณี 
เจ้าของสิทธิ์
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
รูปแบบลิขสิทธิ์
Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
20 ถนนบรมราชชนนี เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร 10170
ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงวัฒนธรรม
2021 © ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
www.sac.or.th
วันจันทร์-ศุกร์ : 08.00-17.00 น.
TELEPHONE
0-2880-9429
FAX
0-2880-9332
E-MAIL
webmaster@sac.or.th
E-MAIL (งานสารบรรณ)
saraban@sac.or.th

นิสา เชยกลิ่น

นิสา เชยกลิ่น
Content Manager

ช่องทางการรับฟังความคิดเห็น
Application : Smart SAC
ประเภท
  • วรรณคดี
  • ผู้แต่ง
  • ตัวละครและปกิณกะ
เกี่ยวกับ
  • เกี่ยวกับโครงการ
  • นโยบายการใช้งาน
ติดต่อ
  • ติดต่อเรา
  • ศมส.
  • นโยบายข้อมูลส่วนบุคคล
  • ประกาศความเป็นส่วนตัว
SmartSAC in App Store
SCAN ME
open in App Store
SmartSAC in Play Store
SCAN ME
open in Play Store