TLD-003-2499

ปุโรหิตโพธิสัตว์ 4 (ชื่อตัวละคร)

สีลวิมังสกชาดก   นิบาตชาดก  

ปุโรหิตโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องสีลวิมังสกชาดก ปัญจกนิบาต ในนิบาตชาดก

ครั้งพระเจ้าพรหมทัต*ครองราชสมบัติเมืองพาราณสี* พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในตระกูลพราหมณ์ เมื่อเจริญวัยได้ไปศึกษาศิลปศาสตร์ที่เมืองตักสิลา ครั้นกลับพาราณสีแล้วได้ถวายตัวรับราชการจนเป็นปุโรหิตของพระเจ้าพรหมทัต ปุโรหิตโพธิสัตว์รักษาศีล 5 เสมอ พระเจ้าพรหมทัตทรงเคารพปุโรหิตเพราะเห็นว่าเป็นผู้มีศีล

ฝ่ายปุโรหิตโพธิสัตว์สงสัยว่าที่พระราชาแสดงอาการเคารพเพราะตนมีศีลหรือเพราะตนเรียนรู้ไตรเพทมาก จึงทดลองด้วยการหยิบกหาปณะจากกระดานนับเงินไป ครั้งแรกและครั้งที่ 2 ผู้รักษาเงินไม่ว่ากล่าวเพราะมีความเคารพปุโรหิต แต่พอถึงครั้งที่ 3 คนรักษาเงินจับปุโรหิตไปถวายพระราชาและทูลว่าปุโรหิตชิงทรัพย์ ครั้นพระราชาตรัสถาม ปุโรหิตทูลว่าเป็นวิธีการทดลองว่าระหว่างศีลกับความรู้นั้นสิ่งใดมีคุณมากกว่ากัน บัดนี้รู้แล้วว่าศีลเป็นสิ่งประเสริฐสุด อาจนำความสุขในโลกหน้ามาให้

จากนั้นปุโรหิตโพธิสัตว์ขอทูลลาพระราชาไปป่าหิมวันต์ บรรพชาเป็นฤๅษีจนได้อภิญญาสมาบัติ เมื่อสิ้นชีวิตแล้วได้ไปเกิดในพรหมโลก

เสาวณิต วิงวอน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)