ปู่เจ้าสมิงพรายเป็นตัวละครในเรื่องลิลิตพระลอ เป็นเทพารักษ์สถิตอยู่ ณ จอมเขาเขียว แดนเมืองสรอง* สามารถแปรเปลี่ยนรูปกายเป็นคนหนุ่ม คนวัยกลางคน คนชรา หรือเป็นเสือ เป็นแมวได้ และมีฤทธิ์อำนาจเหนือภูตผีทุกประเภท

เมื่อนางรื่น*นางโรย*เดินทางไปอ้อนวอนขอปู่เจ้าให้ช่วยทำเสน่ห์ชักพระลอมาสู่เมืองสรอง ปู่เจ้ารับช่วยเหลือเพราะเห็นว่าเป็นผลกรรมของพระลอและพระเพื่อน*พระแพง* ปู่เจ้าต้องทำเสน่ห์ต่อเนื่องถึง 3 ขั้นตอนเพราะทางฝ่ายเมืองแมนสรวง*มีหมอเสน่ห์ที่มีฤทธิ์และพระลอเองก็เป็นผู้มีบุญ

ขั้นแรกปู่เจ้าเอาไม้ไผ่เลี้ยงมาสานเป็นลูกลม บรรจุยันต์เสน่ห์ประกอบรูปพระเพื่อนพระแพงเล้าโลมชักชวนพระลอ ปู่เจ้าดีดนิ้วเรียกให้ต้นยางใหญ่เจ็ดคนโอบให้น้อมยอดลงมาเพื่อจะปักลูกลมแล้วกลับดีดยอดขึ้นทำให้ลูกลมหมุนคว้างดั่งกังหัน ส่งแรงมนต์ไปป่วนใจพระลอให้ใฝ่ฝันถึงสองนาง

ขั้นที่สองเมื่อหมอเฒ่าฝ่ายเมืองแมนสรวงแก้คุณเวทได้ ปู่เจ้าก็วาดรูปพระเพื่อนพระแพงลงบนธงสามชายประกอบยันต์และมนตร์กำกับมากขึ้น ปักธงลงบนยอดต้นตะเคียนขนาดเก้าคนโอบซึ่งเพิ่มแรงเสน่ห์ทำให้พระลอเคลิ้มคลั่งถึงสองนางยิ่งกว่าเดิม แต่ฝ่ายแมนสรวงก็เชิญหมอสิทธิไชย*จากป่ามาแก้ได้อีกครั้ง

ขั้นที่สามปู่เจ้าส่งเจ้าป่าเจ้าเขาและผีป่าไปทำลายขวัญผีเมืองแมนสรวง

เมื่อผีเมืองแตกพ่ายแล้วปู่เจ้าจึงเสกสลาเหิน*คือหมากเสวยที่ลงอาคมให้ล่องลมไปปนกับหมากเสวยของพระลอ เมื่อพระลอเสวยมนตร์แห่งเสน่ห์ก็ซึมซาบจนไม่มีใครแก้ได้อีกจึงสามารถนำพระลอออกจากเมืองได้สำเร็จ เมื่อพระลอข้ามฝั่งแม่น้ำกาหลง*มาแล้ว ปู่เจ้าก็ช่วยเร่งการเดินทางให้เร็วยิ่งขึ้นตามคำขอของพระเพื่อนพระแพงโดยส่งไก่แก้ว*ผีสิงไปล่อพาพระลอและพี่เลี้ยงเข้ามาถึงแดนชั้นในเมืองสรอง