TLD-003-2586

พญาช้างโพธิสัตว์ 1 (ชื่อตัวละคร)

กาสาวชาดก   นิบาตชาดก  

พญาช้างโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องกาสาวชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในตระกูลช้าง อยู่ในป่าหิมพานต์ เมื่อเจริญวัยได้เป็นพญาช้างคุมบริวารประมาณ 80,000 ตัว ครั้งนั้นมีบุรุษเข็ญใจผู้หนึ่งเที่ยวไปในถนนช่างทำเครื่องงา เห็นช่างกลึงงาทำรูปพรรณต่างๆ อยู่ก็เข้าไปถามว่าอยากได้งาช้างหรือไม่ เมื่อรู้ว่าช่างทำเครื่องงาทั้งหลายจะรับซื้อ บุรุษเข็ญใจก็นุ่งผ้าย้อมฝาดเหมือนพระปัจเจกพุทธเจ้า ไปยืนอยู่ตรงทางที่ช้างสัญจร ช้างทั้งหลายคิดว่าเป็นพระปัจเจกพุทธเจ้าจึงไม่ได้ทำอันตราย นับแต่นั้นมาบุรุษเข็ญใจก็ลอบสังหารช้างตัวที่เดินอยู่ท้ายสุด แล้วตัดงาไปขายเลี้ยงชีพ ครั้นพญาช้างโพธิสัตว์รู้ว่าช้างในโขลงหายไปทุกวันก็คิดว่าน่าจะเป็นฝีมือของบุรุษที่แต่งตัวคล้ายพระปัจเจกพุทธเจ้า จึงให้ช้างตัวอื่นเดินนำหน้า ส่วนตนตามไปเป็นตัวสุดท้าย

เมื่อบุรุษเข็ญใจตรงเข้าจะสังหารพญาช้าง พญาช้างโพธิสัตว์คิดจะเอางวงฟาดให้ตาย แต่ขณะที่เหยียดงวงไป ได้เห็นผ้าย้อมฝาดที่บุรุษเข็ญใจนุ่งอยู่ก็เปลี่ยนใจม้วนงวงกลับ บอกบุรุษเข็ญใจว่าผ้ากาสาวพัสตร์นี้เป็นเครื่องหมายของพระอรหันต์ ไม่สมควรที่คนอกุศลจะนำมานุ่งห่ม แล้วขู่ว่าหากบุรุษเข็ญใจยังมา ณ ที่นี้อีกก็จะถูกสังหาร

กิตติชัย พินโน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)