TLD-003-2587

พญาช้างโพธิสัตว์ 2 (ชื่อตัวละคร)

ลฑุกิกชาดก   นิบาตชาดก  

พญาช้างโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องลฑุกิกชาดก ปัญจกนิบาต ในนิบาตชาดก

ครั้งพระเจ้าพรหมทัตครองเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพญาช้าง มีบริวารจำนวน 80,000 อยู่ในป่าหิมพานต์ เวลานั้นมีนางนกไส้ตัวหนึ่งออกไข่อยู่ในทางที่ฝูงช้างไปมา เมื่อลูกนกออกจากไข่และขนปีกยังไม่ขึ้นก็ไม่อาจบินได้ นางนกไส้เกรงว่าบรรดาช้างจะเหยียบลูกตายจึงไปขอร้องพญาช้างให้ช่วยระวังดูแล พญาช้างรับคำแต่บอกนางนกไส้ให้ขอร้องช้างอีกตัวหนึ่งที่มักหากินตัวเดียวและจะตามมาภายหลังด้วย แล้วพญาช้างก็หลีกไป ช้างตัวหลังไม่ทำตามคำขอของนางนกไส้ เหยียบลูกนกทั้งหลายตายหมด นางนกไส้ผูกใจเจ็บจึงไปปรนนิบัติดูแลกาตัวหนึ่งแล้วขอให้กาช่วยจิกนัยน์ตาช้าง

จากนั้นนางนกไส้ก็ไปปรนนิบัติดูแลแมลงวันหัวเขียวตัวหนึ่งและขอให้แมลงวันไข่ลงในตาช้าง แล้วนางนกไส้ไปปรนนิบัติดูแลกบตัวหนึ่ง เมื่อกบถามว่าต้องการสิ่งใด นางนกไส้บอกว่าถ้ากบเห็นช้างตาบอดหากินอยู่ตัวเดียว ให้กบขึ้นไปร้องอยู่บนยอดเขา เมื่อช้างขึ้นไปบนยอดเขา ให้กบกลับลงมาร้องอยู่ที่เหว ต่อมาสัตว์ทุกตัวได้ทำตามคำขอของนางนกไส้ เมื่อช้างตาบอดและมีหนอนไชทนทุกขเวทนาอยากกินน้ำ เมื่อได้ยินเสียงกบร้องก็คิดว่ามีหนองน้ำจึงเดินไปตกเหวตาย นางนกไส้ก็มีความยินดี ขึ้นไปยืนโลดเต้นบนร่างช้างนั้นจนสิ้นชีวิต

เสาวณิต วิงวอน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)