TLD-003-2608

พญาสุนัขจิ้งจอก (ชื่อตัวละคร)

สิงคาลชาดก 1   นิบาตชาดก  

พญาสุนัขจิ้งจอกเป็นตัวละครในเรื่องสิงคาลชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์

ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพญาสุนัขจิ้งจอก แวดล้อมไปด้วยฝูงบริวารอาศัยในป่าช้าแห่งหนึ่ง ครั้งนั้นในเมืองราชคฤห์มีงานสุรามหรสพที่ผู้คนพากันดื่มสุราและกินชิ้นเนื้อกัน แล้วร้องรำทำเพลงกันสนุกสนาน นักเลงสุรากลุ่มหนึ่งทั้งกินทั้งดื่มจนดึกชิ้นเนื้อหมดแต่สุรายังเหลือ นักเลงสุราคนหนึ่งตั้งใจจะไปฆ่าสุนัขจิ้งจอกในป่าช้าเอาเนื้อมากินจึงถือไม้ค้อนเดินออกจากพระนครไปทางท่อน้ำ เมื่อถึงป่าช้าผีดิบก็ลงนอนหงายถือไม้ค้อนไว้ทำเหมือนคนตาย พญาสุนัขจิ้งจอกและบริวารเดินผ่านมาเห็นก็สงสัยว่าชายนั้นยังไม่ตายจึงเดินไปอยู่ใต้ลม สูดกลิ่นดมดูก็รู้แน่ว่าไม่ใช่คนตายเพราะกลิ่นกายชายคนนั้นร้อน

พญาสุนัขจิ้งจอกโพธิสัตว์จึงเข้าไปคาบไม้ค้อนฉุดมาเพื่อจะให้ชายนั้นละอาย นักเลงสุราไม่ปล่อยไม้ค้อนกลับดึงไว้มั่น พญาสุนัขจิ้งจอกถอยออกไปแล้วถามว่าเหตุใดจึงมานอนทำเป็นตาย นักเลงสุรารู้ว่าพญาสุนัขจิ้งจอกรู้ว่าตนไม่ตายก็ลุกขึ้นขว้างไม้ค้อนไปที่พญาสุนัขจิ้งจอกแต่ไม่ถูก จึงไล่ให้พญาสุนัขจิ้งจอกไปเสียให้พ้นเพราะตนขว้างไม้ผิดไปแล้ว พญาสุนัขจิ้งจอกกลับมาและกล่าวว่าแม้นักเลงสุราจะขว้างไม้ค้อนผิด แต่คงไม่ผิดมหานรก 8 ขุม และคงไม่ผิดอุสุทนรก 16 ขุมแน่นอน นักเลงสุราก็ออกจากป่าช้ากลับไปพระนครตามทางเดิม

วัลยา ช้างขวัญยืน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)