TLD-003-2822

พระราชาโพธิสัตว์ 3 (ชื่อตัวละคร)

สุชาตชาดก 1   นิบาตชาดก  

พระราชาโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องสุชาตชาดก ติกนิบาต ในนิบาตชาดก

พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นโอรสพระเจ้าพรหมทัตแห่งกรุงพาราณสี เมื่อเจริญวัยได้ไปทรงศึกษาศิลปศาสตร์ในสำนักอาจารย์ ณ เมืองตักสิลา ครั้นพระบิดาสิ้นพระชนม์ก็ได้ครองราชสมบัติสืบต่อมา ฝ่ายพระมารดาเป็นผู้ที่มีอารมณ์ฉุนเฉียวเกรี้ยวกราด มักบริภาษเหล่าบริวารด้วยถ้อยคำหยาบคาย พระโพธิสัตว์ใคร่จะทรงเตือนให้พระมารดาเลิกแสดงกิริยาดังกล่าวแต่เห็นว่าไม่สมควรจะทูลเตือนตรง ๆ จึงทรงแสวงหาอุบายที่จะนำมาอุปมาเปรียบเทียบให้เหมาะสม

วันหนึ่งพระราชาโพธิสัตว์ประพาสอุทยานพร้อมกับพระมารดาและข้าราชบริพาร มีนกต้อยตีวิดตัวหนึ่งแผดเสียงร้องดังกระด้างไม่น่าฟัง พวกข้าราชบริพารพากันปิดหูและห้ามนกมิให้ร้องหนวกหู ต่อมามีนกดุเหว่าส่งเสียงร้องไพเราะอ่อนหวานน่าฟัง พวกข้าราชบริพารพากันขอร้องให้ร้องอีก พระราชาโพธิสัตว์เห็นดังนั้นจึงทรงเตือนพระมารดาโดยยกตัวอย่างเสียงร้องอันกระด้างของนกต้อยตีวิดที่มีสีสันงดงาม และเสียงร้องอันไพเราะอ่อนหวานของนกดุเหว่าที่มีสีดำลายพร้อยไปทั้งตัวมาเปรียบว่า ผู้ปรารถนาจะเป็นที่รักของมหาชนพึงเป็นผู้มีวาจาไพเราะ กล่าวถ้อยคำพอประมาณเหมาะแก่กาล ผู้ที่กล่าวถ้อยคำหยาบกระด้างย่อมเป็นที่รังเกียจของมหาชน พระมารดาได้สดับก็สำนึกพระองค์ ตั้งแต่นั้นก็ทรงตั้งอยู่ในโอวาทของพระราชาโพธิสัตว์ ทรงบริบูรณ์ด้วยมารยาทอันดีงาม

ส่วนพระราชาโพธิสัตว์ทรงบำเพ็ญศีลบริจาคทาน เมื่อสิ้นพระชนม์ก็ไปเกิดตามกรรมที่ได้ทรงกระทำ

ยุพร แสงทักษิณ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)