TLD-003-2824

พระราหู 1 (ชื่อตัวละคร)

เฉลิมไตรภพ  

พระราหูเป็นตัวละครในเรื่องเฉลิมไตรภพ เป็นเทวดาประจำดาวนพเคราะห์ อดีตชาติคือราหู* บุตรชายคนเล็กของเศรษฐีหัศวิไสย*กับนางสุนทรา* ราหูมีพี่ชายคนโตชื่ออาทิตย์* และพี่ชายคนรองชื่อจันทร์*

ต่อมาฐานะของครอบครัวยากจนลง ค้าขายไม่ได้กำไร บิดาจึงพาย้ายถิ่นฐานไปประกอบอาชีพทำไร่ทำนา และอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ในงานทำบุญเลี้ยงพระบังสุกุลอัฐิบิดา อาทิตย์พี่ชายค้นหาได้ขันทองมาใช้ใส่ข้าวตักบาตร อธิษฐานขอไปเกิดเป็นพระอาทิตย์* จันทร์ค้นได้ขันเงิน ตักบาตรแล้วอธิษฐานขอไปเกิดเป็นพระจันทร์* ส่วนราหูได้เพียงกระทายมาใส่ข้าวจึงโกรธพี่ทั้งสองมาก อธิษฐานขอไปเกิดก่อนพี่ๆ ให้ตัวใหญ่รัศมีมืดมิดสามารถปิดบังรัศมีของพระอาทิตย์และพระจันทร์ได้ ทั้งมีฤทธิ์อำนาจมากในเมืองสวรรค์ นอกจากนี้สามพี่น้องยังวิวาทแย่งชิงอัฐิบิดาอีกด้วย นางสุนทราห้ามปราม ตัดพ้อ สั่งสอนไม่ให้ลูกทะเลาะกัน และให้รู้จักถนอมน้ำใจกัน ทั้งสามจึงเลิกทะเลาะวิวาท

แต่เมื่อมารดาสิ้นชีวิต ราหูเข้ากับใครไม่ได้ จึงแยกตัวไปอาศัยในป่าและเสียใจจนตาย วิญญาณไปเกิดเป็นผีโขมด

เมื่อมหาเทพทั้งสี่ทรงประกอบพิธีชุบเทวดานพเคราะห์ ราหูก็ได้กำเนิดขึ้นตามคำอธิษฐาน พระอิศวร* พระอุมา* พระพรหมธาดา* และพระนารายณ์* ทรงอ่านพระเวทวิเศษรวมหัวโขมด 12 หัวเข้าด้วยกัน ห่อด้วยผ้าสีดำ ประพรมด้วยน้ำอมฤต* เกิดเป็น “เทวสุรี” คือกึ่งเทวดากึ่งอสูร “มีกายสูงล่ำดำนิล” ประทานนามว่าอสุรินทร์ราหูเทวินทร์* เป็นเทวดานพเคราะห์ลำดับที่ 8 อยู่วิมานสีดำ “ที่แปดราหูสุรี วิมานดำสี คือนิลรัตน์วัตถา”

พระราหูมีความปรารถนาอย่างแรงกล้าที่จะได้ดื่มและอาบน้ำอมฤต เพื่อเพิ่มพูนฤทธิ์เดชของตนให้มากยิ่งขึ้นจึงเหาะไปบดบังพระอาทิตย์จนมืดมิด เหล่าเทวดานางฟ้าล้วนตระหนกตกใจ เกิดความปั่นป่วนวุ่นวายในสวรรค์ ทำให้พระราหูอาศัยโอกาสนี้ลอบไปดื่มและอาบน้ำอมฤตได้สำเร็จ พระอิศวรทรงเล็งญาณแลเห็นเหตุที่เกิดขึ้นจึงทรงขว้างจักรไปสังหาร ร่างของพระราหูขาดออกเป็น 2 ท่อนและสลบไปแต่พระราหูไม่สิ้นชีพ ทั้งแผลก็หายไม่เจ็บปวด เนื่องจากอำนาจของน้ำอมฤต เมื่อพระราหูฟื้นขึ้นก็รีบหนีไปหลบซ่อนในวิมานของตนด้วยความเกรงกลัวพระอิศวร เมื่อพระอิศวรมีพระบัญชาให้ติดตามค้นหาแก้วมณี* และนางเมขลา*แล้วนำกลับมา พระราหูประสงค์จะทำความดีไถ่โทษจึงรับอาสาพระอิศวรว่าจะให้รามสูร*สหายสนิทของตนไปติดตามนางเมขลาและแก้วมณีกลับมาถวาย พระราหูได้นำความมาบอกแก่รามสูร รามสูรก็รับอาสาและติดตามจับนางเมขลานับแต่นั้นมา ส่วนความอาฆาตและการแก้แค้นของพระราหูต่อพระอาทิตย์และพระจันทร์นั้นได้ดำเนินมาช้านาน ปรากฏการณ์ราหูบังพระอาทิตย์และพระจันทร์ ทำให้มนุษย์ผู้พบเห็นตระหนกตกใจว่า ราหู “กินสุริยา” และ “กินจันทรา” จึงพยายามหาทางช่วยเหลือเพื่อทดแทนบุญคุณพระอาทิตย์และพระจันทร์ซึ่งส่องแสงให้ความสว่างแก่โลกและจักรวาล เกิดการกระทำและพิธีกรรมต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อเรื่องนี้ ใครเห็นตกใจนัก สุรินทร์ยักษ์กินสุริยา ราตรีกินจันทรา เหลือปัญญาจะช่วยกัน บ้างตีเกราะเคาะระฆัง ปืนปึงปังตีฆ้องขัน ภาวนาสารพัน เสกเลขยันต์กันราคา อาบน้ำพราหมณ์ทำพิธี โอสถมีบ้างกินยา หมายหายโรคอาตมา อุปราคายาขลังดี บ้างทำบุญแลให้ทาน ปลาข้าวสารหมากบุหรี่ ที่ยากไร้ให้ตามที ที่มั่งมีผ้าเงินตรา

สุปาณี พัดทอง 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)