TLD-003-2856

พระอินทร์ 9 (ชื่อตัวละคร)

บทละครดึกดำบรรพ์เรื่อง สังข์ทอง  

พระอินทร์เป็นตัวละครในบทละครเรื่องสังข์ทอง

เมื่อนางรจนา*ธิดาสุดท้องของท้าวสามนต์*กับนางมณฑา*เสี่ยงพวงมาลัยเลือกเจ้าเงาะเป็นคู่ครองและถูกขับไล่ไปอยู่กระท่อมปลายนา นางรจนามีความทุกข์ที่เจ้าเงาะไม่ยอมถอดรูป ทำให้ทิพอาสน์ของพระอินทร์แข็งกระด้าง แสดงว่ามีเหตุร้ายเกิดขึ้นกับคนดี พระอินทร์จึงคิดจะลงไปช่วย ดังคำประพันธ์ที่ว่า

      มาจะกล่าวบทไป   ถึงท้าวสหัสนัยน์ไตรตรึงศา

ทิพอาสน์เคยอ่อนแต่ก่อนมา   กระด้างดังศิลาประหลาดใจ

จะมีเหตุมั่นแม่นในแดนดิน   อมรินทร์เร่งคิดสงสัย

จึงสอดส่องทิพเนตรดูเหตุภัย   ก็แจ้งใจในนางรจนา

แม้นมิไปช่วยจะม้วยมอด   ด้วยสังข์ทองไม่ถอดรูปเงาะป่า

พระอินทร์แปลงเป็นกษัตริย์ต่างเมืองยกทัพไปท้าท้าวสามนต์ให้ออกมาตีคลีพนัน หากท้าวสามนต์แพ้ก็จะยึดบ้านเมือง ท้าวสามนต์ให้หกเขยออกไปตีคลีแทนแต่ก็สู้ไม่ได้ พระอินทร์จึงถามถึงเขยสุดท้อง ท้าวสามนต์จึงให้นางมณฑาไปขอร้องเจ้าเงาะ นางมณฑาขอให้นางรจนาช่วยอ้อนวอน แม้เจ้าเงาะจะตอบตกลง แต่ก็มีเงื่อนไขคือขอเครื่องทรงที่จะแต่งออกไปตีคลี เจ้าเงาะไม่พอใจเครื่องทรงที่ท้าวสามนต์จัดมาให้

ในที่สุดพระอินทร์ต้องให้พระวิศณุกรรม*นำเครื่องทรงไปให้เจ้าเงาะ และยังบันดาลให้เสนาสามารถจับม้าตัวที่เจ้าเงาะต้องการมาให้ด้วย เจ้าเงาะจึงถอดรูปเป็นพระสังข์* พระอินทร์ต้องการจะแสดงความสามารถของพระสังข์ให้เป็นที่ประจักษ์แก่ทุกคน จึงได้เหาะนำพระสังข์ขึ้นไปตีคลีบนฟ้าและแกล้งยอมแพ้ เมื่อช่วยพระสังข์และนางรจนาแล้ว พระอินทร์ได้ไปขู่ท้าวยศวิมล*ให้ออกติดตามมเหสีและโอรส ท้าวยศวิมลจึงไปรับนางจันท์เทวี*ที่บ้านของตายาย แล้วพากันเดินทางไปเมืองสามนต์* จนได้พบกับพระสังข์และพากันกลับเมืองยศวิมล*

วัชราภรณ์ ดิษฐป้าน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)