TLD-003-2873

พรานเบ็ด (ชื่อตัวละคร)

อุภโตภัฏฐชาดก   นิบาตชาดก  

พรานเบ็ดเป็นตัวละครในเรื่องอุภโตภัฏฐชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในเมืองพาราณสีมีพรานเบ็ดกับบุตรออกไปตกเบ็ด เบ็ดที่เหวี่ยงลงไปเผอิญไปติดกับตอใต้น้ำ เมื่อฉุดสายเบ็ดรู้สึกตึงมือ พรานเบ็ดจึงคิดว่าน่าจะได้ปลาตัวใหญ่ จึงให้บุตรกลับบ้านไปบอกมารดาว่าให้นางหาเรื่องทะเลาะกับเพื่อนบ้านที่คุ้นเคยกันเพราะเมื่อได้ปลาตัวใหญ่กลับไปจะต้องมีเพื่อนบ้านพากันมาขอแบ่ง เมื่อบุตรไปแล้วพรานเบ็ดพยายามดึงสายเบ็ดก็ไม่ขึ้นอีก จะฉุดแรงเกรงว่าสายเบ็ดจะขาดจึงเปลื้องผ้าสาฎกที่ห่มวางไว้บนบกแล้วลงไปดำน้ำหาปลา ตอใต้น้ำตำตาทั้งสองข้างแตก ได้รับความเจ็บปวดมาก พรานเบ็ดจึงรีบขึ้นจากน้ำคลำหาผ้าสาฎกที่ทิ้งไว้ แต่ผ้านั้นได้ถูกโจรลักไปเสียแล้วขณะที่พรานเบ็ดอยู่ในน้ำ

ฝ่ายภรรยาพรานเบ็ดจะไปหาเรื่องทะเลาะกับเพื่อนบ้านจึงทัดหูด้วยใบตาล เอาเขม่ามาทาตาข้างหนึ่ง อุ้มลูกสุนัขใส่สะเอวเหมือนอุ้มบุตรไปที่เรือนเพื่อนบ้านที่คุ้นเคยกัน เพื่อนผู้หญิงคนหนึ่งถามขึ้นว่านางทำเช่นนี้เพราะเหตุใด เป็นบ้าไปแล้วหรือ ภรรยาพรานเบ็ดตอบว่านางจะทำอย่างนี้ไม่ใช่กิจของคนอื่น เหตุใดจึงต้องมาด่าว่ากันด้วย แล้วนางทั้งสองคนก็ทะเลาะกัน พากันไปพบนายบ้านให้ปรับไหม นายบ้านตัดสินให้ภรรยาพรานเบ็ดแพ้ ต้องจ่ายเงิน 8 กหาปณะ ฝูงชนมัดภรรยาพรานเบ็ดแล้วบังคับให้จ่ายค่าสินไหม เมื่อไม่ได้ก็โบยตี

พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพฤกษเทวดาได้เห็นการกระทำของภรรยาพรานเบ็ดและได้รู้เห็นความสูญเสียของพรานเบ็ดผู้เป็นสามีจึงกล่าวว่าการงานของพรานเบ็ดเสียหายหมดแล้วทั้งในน้ำและบนบก

วัลยา ช้างขวัญยืน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)