พฤกษเทวดาโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องมตกภัตตชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก

สมัยหนึ่งพระเจ้าพรหมทัตครองกรุงพาราณสี มีพราหมณ์ผู้หนึ่งเป็นทิศาปาโมกข์ รอบรู้ไตรเพท มีศิษย์จำนวนมาก พราหมณ์ดำริว่าจะทำมตกภัต (อาหารที่อุทิศให้คนตาย) จึงสั่งให้ลูกศิษย์ไปจับแกะมาอาบน้ำ ชำระกายให้สะอาด สวมพวงมาลัยที่คอ เจิมด้วยจันทน์แล้วนำแกะมาให้ตน พวกศิษย์รับคำไปจัดการตามสั่ง แล้วจูงแกะไปไว้ที่ริมฝั่งน้ำ แกะนั้นพิจารณาบุรพกรรมของตนที่เคยทำแล้วก็เกิดความโสมนัสว่าวันนี้จะหลุดพ้นจากความทุกข์ก็หัวเราะขึ้นด้วยเสียงอันดัง และรำพึงว่าพราหมณ์นี้มาฆ่าตนก็จะต้องได้รับทุกข์เหมือนตน คิดแล้วก็สงสารพราหมณ์ แกะจึงร้องไห้ ผู้คนเห็นดังนั้นก็สงสัย ถามแกะว่าหัวเราะและร้องไห้ดังๆ เช่นนี้หมายความว่าอย่างไร แกะบอกให้ไปถามอาจารย์

เมื่ออาจารย์รู้เรื่องจากศิษย์ก็มาถามแกะ แกะจึงเล่าว่าในปางก่อนตนเกิดเป็นพราหมณ์อยากทำมตกภัตจึงฆ่าแกะไปตัวหนึ่ง จากนั้นตนต้องถูกตัดศีรษะถึง 499 ชาติเพราะโทษที่ฆ่าแกะ 1 ตัว ในชาตินี้ตนเกิดมาเป็นแกะเป็นชาติสุดท้ายที่ครบ 500 ชาติจึงจะพ้นทุกข์ ที่หัวเราะก็เพราะยินดี แต่แล้วก็นึกสงสารพราหมณ์ที่จะฆ่าตน ก็จะต้องทนทุกข์ถึง 500 ชาติเช่นกัน จึงได้ร้องไห้ พราหมณ์ฟังแล้วก็กล่าวกับแกะว่าตนจะไม่ฆ่าแกะแล้ว แกะบอกว่าจะฆ่าหรือไม่ฆ่าวันนี้ตนก็จะต้องตาย พราหมณ์ก็ยืนยันว่าตนจะช่วยป้องกันภัยให้แกะ แกะชี้แจงว่าอกุศลกรรมที่ตนทำนั้นมีกำลังมากนัก พราหมณ์ปล่อยแกะไปและบอกศิษย์ให้ช่วยกันดูแล แกะถูกปล่อยเป็นอิสระ ขณะชะเง้อคอจะกินใบไม้หลังก้อนหิน ฟ้าผ่าฟาดลงตรงก้อนหิน สะเก็ดหินกระเด็นไปตัดหัวแกะขาดทันที

ในครั้งนั้นพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพฤกษเทวดา ทรงเห็นเหตุการณ์จึงกล่าวแก่มหาชนในที่นั้นว่า เมื่อรู้จักผลของบาปกรรมเช่นนี้แล้ว ไม่ควรฆ่าสัตว์เลย แล้วพระโพธิสัตว์แสดงธรรมให้มหาชนตั้งอยู่ในศีล 5