TLD-003-2903

พลายประกายมาศ, ช้าง (ชื่อตัวละคร)

ราชาธิราช, นิยายพงศาวดาร  

พลายประกายมาศเป็นช้างศึกในเรื่องราชาธิราช เป็นช้างทรงของพระเจ้าราชาธิราช*

ช้างพลายประกายมาศเป็นช้างที่มีพละกำลังและความสามารถในการสู้ศึกมาก มีความเฉลียวฉลาดเข้าใจภาษามนุษย์ เดิมเป็นช้างของมังยอดฟ้า*อนุชาพระเจ้าพุกาม* อยู่ ณ บ้านวัดตะเมาะ พระเจ้าราชาธิราชเมื่อครั้งเป็นพระยาน้อย*ได้ช้างพลายประกายมาศมาเป็นช้างทรงคราวหนีภัยพระมหาเทวี*จากเมืองพะโค*ไปตั้งตัวเป็นใหญ่ ณ เมืองตะเกิง*

ช้างพลายประกายมาศมีบทบาทสำคัญในเรื่องราชาธิราช 2 ครั้ง ครั้งแรกเมื่อสมิงพระราม*ขับช้างพลายประกายมาศออกทำสงครามกับมังรายกะยอฉะวา*แล้วช้างติดหล่มทำให้พม่าสามารถจับสมิงพระรามได้ พม่าไม่สามารถฉุดพลายประกายมาศขึ้นจากหล่มต้องอาศัยช้างล่องาจึงขึ้นจากหล่มได้

ครั้งที่ 2 เมื่อพระเจ้าราชาธิราชจะทำสงครามชนช้างกับมังรายกะยอฉะวา พระองค์เกรงว่าหากพม่าขับช้างพลายประกายมาศ (ขณะนั้นถูกพม่าคุมขังอยู่) ออกสู้ศึกแล้ว ฝ่ายมอญจะเพลี่ยงพล้ำได้ จึงทรงให้ควาญช้างลอบไปตอกตะปูตรึงเท้าของพลายประกายมาศแต่ควาญช้างใช้วิธีนัดแนะให้พลายประกายมาศอาละวาดสะบัดหมอควาญลงจากหลัง อีกทั้งให้พลายประกายมาศไล่แทงช้างดั้งช้างกันเพื่อให้กองทัพพม่าเกิดความอลหม่าน จากนั้นจึงให้พลายประกายมาศหนีทัพออกไปซุ่ม ณ ป่ากะเลียว พลายประกายมาศเข้าใจข้อความนัดแนะก็ทำตาม พระเจ้าราชาธิราชจึงทรงจับตัวมังรายกะยอฉะวาได้

สุวดี ภู่ประดิษฐ์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)