TLD-003-2920

พหลา (ชื่อตัวละคร)

พหลาคาวีชาดก   ปัญญาสชาดก  

พหลาเป็นตัวละครในเรื่องพหลาคาวีชาดก  ในปัญญาสชาดก เป็นโคแม่ลูกอ่อนของชายผู้หนึ่งที่อาศัยอยู่ในเมืองโกศลราฐ*

วันหนึ่งนางโคพหลาพาลูกออกไปหาหญ้ากินพร้อมกับฝูงโค แต่นางได้ละออกจากฝูงไปในป่าตามลำพัง เสือโคร่งตัวหนึ่งจะจับนางโคพหลากินเป็นอาหาร แต่นางขอกลับไปให้นมลูกก่อนแล้วจึงจะกลับมาให้เสือโคร่งกิน

นางโคพหลากลับมาให้นมลูกโค และเร่งให้ลูกโครีบกินนมเร็ว ๆ เพราะนางต้องกลับไปเป็นอาหารของเสือโคร่ง ลูกโคสงสัยจึงถาม นางโคพหลาเล่าความจริงให้ลูกฟัง ด้วยความกตัญญูลูกโคจึงขอไปเป็นอาหารของเสือโคร่งแทน แต่นางโคพหลาไม่ยอม เพราะต้องรักษาวาจาสัตย์

นางโคพหลากลับไปพบเสือโคร่งตามสัญญา โดยมีลูกโคเดินร้องไห้ตามไป ลูกโคขอร้องเสือโคร่งว่าให้จับตนกินเป็นอาหารแทนแม่ ด้วยความซาบซึ้งเสือโคร่งปล่อยทั้งสองไป   ด้วยอานุภาพของความสัตย์ของนางโคพหลา ความกตัญญูของลูกโค และความอดกลั้นต่อความอยากของเสือโคร่งดังกล่าว จึงทำให้ร้อนถึงพระอินทร์  พระอินทร์เสด็จมาแสดงธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า บุคคลใดกระทำกุศลไว้ แต่ไม่มีความสัตย์ ขันติหรือความอดกลั้น และความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณแล้ว ผลของกุศลที่บุคคลนั้นกระทำก็หาประโยชน์มิได้ จากนั้นก็พาสัตว์ทั้งสามไปยังสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ และประทานทิพยวิมานให้

สุมาลี ลิ้มประเสริฐ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)