TLD-003-2923

พ่อค้าเกวียนโพธิสัตว์ 2 (ชื่อตัวละคร)

ชรุทปานชาดก   นิบาตชาดก  

พ่อค้าเกวียนโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องชรุทปานชาดก ติกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในสมัยพระเจ้าพรหมทัตแห่งกรุงพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในตระกูลพ่อค้าเกวียน เมื่อเจริญวัยก็ได้เป็นหัวหน้าพ่อค้าเกวียนทั้งหลายในกรุงพาราณสี วันหนึ่งพ่อค้าเกวียนโพธิสัตว์และบริวารพ่อค้าซื้อสินค้าในเมืองบรรทุกเกวียนไปขาย ผ่านเส้นทางทุรกันดาร เห็นบ่อน้ำแห้งขอด พวกพ่อค้าจึงช่วยกันขุดบ่อเพื่อได้น้ำมาดื่มกิน แต่กลับพบแก้วไพฑูรย์มากมาย พ่อค้าทั้งหลายโลภมากคิดว่าถ้าขุดลึกลงไปอาจพบแก้วที่มีค่ายิ่งกว่านี้ พ่อค้าโพธิสัตว์ห้ามไว้มิให้โลภมากเพราะอาจจะได้รับความเดือดร้อนได้ แต่บรรดาพ่อค้าก็ไม่เชื่อ คงตั้งหน้าขุดจนลึกไปถึงดินดาน

ฝ่ายพญานาคซึ่งอยู่ใต้บ่อน้ำนั้นเห็นวิมานของตนถูกทำลายจึงพ่นพิษออกทางจมูกไปถูกพ่อค้าตายหมดยกเว้นพ่อค้าโพธิสัตว์ แล้วพญานาคก็ออกจากนาคพิภพแปลงเพศเป็นมาณพหนุ่ม ขนแก้วเจ็ดประการบรรทุกเกวียนจนเต็ม เชิญพ่อค้าโพธิสัตว์ขึ้นนั่งบนเกวียนกับตน แล้วให้นาคมาณพบริวารขับเกวียนทั้งหลาย เมื่อส่งพ่อค้าโพธิสัตว์ถึงที่อยู่ในกรุงพาราณสีแล้วพญานาคก็กลับไปนาคพิภพ พ่อค้าเกวียนโพธิสัตว์ได้บริจาคทรัพย์เป็นทานแก่มหาชนในชมพูทวีปจนมากพอที่จะเลี้ยงชีพได้ตลอดอายุขัย ชาวชมพูทวีปเมื่อได้รับทานแล้วก็เลิกทำไร่ไถนา พื้นดินจึงสูงขึ้นตามลำดับ ส่วนพ่อค้าเกวียนโพธิสัตว์ซึ่งบำเพ็ญทานรักษาศีลและสมาทานอุโบสถศีลเมื่อสิ้นชีวิตก็ได้ไปเกิดในสวรรค์

ยุพร แสงทักษิณ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)