พังพอนกลัวภัยเป็นตัวละครในเรื่องนกุลชาดก ทุกนิบาต ในนิบาตชาดก

ในเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพราหมณ์ เมื่อเจริญวัยได้ไปศึกษาศิลปศาสตร์ที่เมืองตักสิลา แล้วสละเพศฆราวาสออกบวชเป็นฤๅษีอยู่ที่ป่าหิมพานต์ ตรงท้ายที่จงกรมของฤๅษีโพธิสัตว์ด้านหนึ่งเป็นจอมปลวกที่อาศัยของพังพอน ใกล้จอมปลวกมีโพรงไม้เป็นที่อยู่ของงูตัวหนึ่ง ทั้งงูและพังพอนทะเลาะกันเป็นประจำ วันหนึ่งฤๅษีโพธิสัตว์เทศนาสั่งสอนให้สัตว์ทั้งสองปรองดองสามัคคีกัน ตั้งแต่นั้นมาเวลางูไม่อยู่ พังพอนจะโผล่หัวออกมาจากจอมปลวกมานอนหลับอ้าปากกรนอยู่ตรงทางเข้าจอมปลวก ฤๅษีถามว่าพังพอนกลัวภัยอะไรอีกหรือจึงมานอนแยกเขี้ยวอยู่ พังพอนตอบว่าขึ้นชื่อว่าศัตรูแล้วอย่าได้ไว้ใจ แม้ผู้ที่เป็นมิตรก็อย่าไว้ใจนัก ภัยที่เกิดจากมิตรย่อมทำร้ายถึงรากเหง้าไม่มีเหลือเพราะมิตรรู้ความลับทั้งปวง พระฤๅษีโพธิสัตว์สั่งสอนพังพอนไม่ให้สะดุ้งหวาดกลัวเพราะทั้งงูและตนเองก็จะไม่ประทุษร้ายพังพอน แล้วพระฤๅษีก็เจริญพรหมวิหาร 4 เมื่อสิ้นชีวิตก็ได้บังเกิดในพรหมโลก