TLD-003-2946

พันธุรัต (ชื่อตัวละคร)

บทละครนอกเรื่อง สังข์ทอง  

พันธุรัตเป็นตัวละครในบทละครเรื่องสังข์ทอง เป็นนางยักษ์แม่ม่าย ไม่มีบุตร

วันหนึ่งพญานาคซึ่งเป็นสหายของนางพันธุรัตไปพบพระสังข์*ถูกถ่วงน้ำจึงช่วยเหลือไว้ และได้ส่งพระสังข์ไปให้นางเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม แม้โหรจะทัดทานว่าไม่ควรนำพระสังข์มาเลี้ยงดูเพราะมนุษย์กับยักษ์จะอยู่ด้วยกันไม่ได้ แต่นางพันธุรัตไม่เชื่อ นางสั่งบริวารให้แปลงเป็นมนุษย์และดูแลพระสังข์อย่างดีด้วยความรักเหมือนบุตรแท้ ๆ ของนาง เมื่อใดที่นางพันธุรัตต้องการไปเที่ยวป่าตามธรรมชาติของนาง ก็จะห้ามพระสังข์ไม่ให้ไปเที่ยวเล่นที่บ่อน้ำซ้ายขวาและหอข้างหัวนอน และลวงพระสังข์ด้วยการบอกเวลากลับเมืองไม่แน่นอน จนกระทั่งพระสังข์จับสังเกตได้ว่าถ้านางบอกว่าไปหลายวันจะกลับเร็ว แต่ถ้าบอกว่าไปวันเดียวจะไปหลายวัน วันหนึ่งพระสังข์จึงแอบเข้าไปบริเวณที่นางพันธุรัตหวงห้าม ได้เห็นกองกระดูกมากมาย จึงรู้ว่านางเป็นยักษ์

นอกจากนี้พระสังข์ยังได้พบของวิเศษหลายอย่าง ได้แก่ บ่อเงิน บ่อทอง รูปเงาะ* เกือกแก้ว* และไม้เท้าทอง* พระสังข์อยู่กับนางพันธุรัตจนอายุได้ 15 ปีก็คิดจะหลบหนีออกจากเมืองยักษ์เพื่อไปตามหามารดา วันหนึ่งเมื่อนางยักษ์เข้าป่าตามเคย พระสังข์ก็ไปชุบตัวในบ่อทองแล้วสวมรูปเงาะ เกือกแก้ว ถือไม้เท้าทองแล้วเหาะหนีออกจากเมืองยักษ์ เมื่อนางพันธุรัตรู้ว่าพระสังข์หนีไปก็รีบออกติดตาม จนไปพบพระสังข์อยู่บนยอดเขาหลวง นางไม่สามารถตามขึ้นไปหาพระสังข์ได้เพราะพระสังข์อธิษฐานไว้ นางอ้อนวอนให้พระสังข์ลงมาหานางแต่ก็ไม่สำเร็จ นางยักษ์เสียใจมากแต่ก็ยกของวิเศษต่างๆ ให้และขอให้พระสังข์ลงมาเรียนมหาจินดามนตร์*กับนาง แต่พระสังข์ไม่ยอมลงจากเขา

ในที่สุดนางจึงเขียนมหาจินดามนตร์ไว้ให้พระสังข์บนแผ่นหิน แล้วร้องไห้คร่ำครวญเพราะความเสียใจจนอกแตกตาย

วัชราภรณ์ ดิษฐป้าน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)