TLD-003-2953

พาณิชโพธิสัตว์ (ชื่อตัวละคร)

อหิตุณฑิกชาดก   นิบาตชาดก  

พาณิชโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องอหิตุณฑิกชาดก ปัญจกนิบาต ในนิบาตชาดก

ครั้งพระเจ้าพรหมทัตครองเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพ่อค้าขายข้าวเปลือก ในเวลานั้นหมองูคนหนึ่งฝึกวานรตัวหนึ่งให้เล่นกับงู ครั้งหนึ่งในเมืองพาราณสีมีการมหรสพ หมองูฝากวานรไว้กับพ่อค้าขายข้าวเปลือกแล้วไปเที่ยวดูมหรสพถึง 7 วัน พ่อค้าขายข้าวเปลือกให้อาหารวานรโดยตลอด เมื่อหมองูเมาสุรากลับมาได้ตีวานรด้วยซี่ไม้ไผ่และพาไปผูกไว้ที่ต้นไม้ในสวนแล้วนอนหลับไป วานรแก้เชือกออกขึ้นไปนั่งกินมะม่วงอยู่บนต้น หมองูตื่นขึ้นมาก็คิดใช้อุบายจับวานรด้วยการหลอกสรรเสริญว่าวานรมีใบหน้างาม และขอให้วานรส่งมะม่วงสุกให้ตนกิน แต่วานรรู้ทันกล่าวว่าหมองูพูดเท็จเพราะไม่มีวานรตัวใดมีใบหน้างาม ตนจำได้ว่านอนเป็นทุกข์เพราะความหิว และเมื่อหมองูกลับมาก็ตีตนด้วยซี่ไม้ไผ่ทำให้ตนกลัว ผู้มีปัญญาควรผูกมิตรกับผู้มีทรัพย์ที่ไม่ตระหนี่ กล่าวแล้ววานรก็วิ่งเข้าชายป่าไป

เสาวณิต วิงวอน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)