พาราณสีเศรษฐีเป็นตัวละครในเรื่องหิริชาดก ปัญจกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์

บริวารของพาราณสีเศรษฐีแจ้งแก่นายว่า บริวารของเศรษฐีชาวปัจจันตวาสีซึ่งถูกพวกตนชิงเอาทรัพย์สมบัติไว้ได้นั้นหนีไปแล้ว พาราณสีเศรษฐีสอนว่าบุคคลไม่ทำกิจที่ควรทำแก่ผู้มาสู่สำนักตนก็ย่อมไม่ได้รับการตอบแทนเหมือนกัน บุคคลผู้ไม่มีความอดทน ปราศจากเมตตาจิต ไม่เอื้อเฟื้อแก่มิตรย่อมไม่ใช่มิตรแท้ การมีกัลยาณชนเป็นมิตรอาจนำความสุขมาให้ทั้งในโลกนี้และโลกหน้า ความอิ่มใจในธรรมคือปีติในวิมุติทำให้ไม่มีกิเลสซึ่งก่อบาปอีกต่อไป