พาราณสีเศรษฐีเป็นตัวละครในเรื่องอกตัญญูชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์

ครั้งเมื่อพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นเศรษฐีแห่งเมืองพาราณสีมีสหายเป็นเศรษฐีชาวปัจจันตคาม แต่เศรษฐีทั้งสองไม่เคยเห็นหน้ากัน วันหนึ่งเศรษฐีชาวปัจจันตคามให้คนงานบรรทุกเกวียน 500 เล่ม ขนของมาแลกเปลี่ยนสิ่งของกับพาราณสีเศรษฐีพระโพธิสัตว์ พระโพธิสัตว์ก็รับแลกเปลี่ยนสิ่งของแล้วจัดอาหารและที่พักรับรองคนงานเหล่านั้นอย่างดี ต่อมาพระโพธิสัตว์ได้ส่งเกวียนสินค้าไปแลกของกับเศรษฐีชาวปัจจันตคามผู้นั้นบ้าง แต่เศรษฐีนั้นไม่ช่วยดูแลคนของพระโพธิสัตว์เลย ครั้นเศรษฐีชาวปัจจันตคามส่งเกวียนบรรทุกสินค้ามาอีก บริวารของพระโพธิสัตว์ต่างโกรธแค้น จึงระดมกำลังเข้าปล้นเกวียนสินค้านั้นในตอนดึก แล้วปล่อยโคให้หนีไป พระโพธิสัตว์รู้เรื่องที่เกิดขึ้น จึงบอกบริวารของตนว่าผู้ที่ไม่ระลึกถึงคุณความดีของผู้ที่เคยอุปการะตนก็ย่อมไม่ได้รับการช่วยเหลือใดๆ