TLD-003-3059

พินทอง (ชื่อตัวละคร)

แก้วหน้าม้า  

พินทองเป็นตัวละครในบทละครเรื่องแก้วหน้าม้า เป็นโอรสของท้าวมงคลราช* กับนางมณฑาเทวี* แห่งกรุงมิถิลา* มีรูปงามแต่อ่อนแอ

พระพินทองโปรดเล่นว่าวคุลา*กับพี่เลี้ยงทั้งสี่ วันหนึ่งว่าวของพระองค์หลุดลอยไปตกในท้องนา นางแก้วหน้าม้า*เก็บว่าวได้และขอให้พระพินทองสัญญาว่าจะรับนางเข้าไปอยู่ในวังเป็นชายา นางจึงจะคืนว่าวให้ พระพินทองได้ว่าวคืนแล้วแต่ไม่ทำตามสัญญาทั้งยังหาอุบายหลีกหนีนางแก้วหน้าม้า โดยให้ท้าวมงคลราชสู่ขอนางทัศมาลี* ธิดาท้าวพรหมทัต* มาเป็นคู่อภิเษก และเดินทางไปอภิเษกที่เมืองโรมวิถี* หลังจากอภิเษกกับนางทัศมาลีแล้ว พระพินทองได้พบนางแก้วหน้าม้าซึ่งถอดรูปเป็นหญิงงามชื่อนางมณี*ติดตามพระองค์ไปยังเมืองโรมวิถี พระพินทองลุ่มหลงอยู่กับนางจนนางตั้งครรภ์ พระองค์ขอให้นางไปคลอดบุตรที่เมืองมิถิลาแต่นางบ่ายเบี่ยงไม่ยอมไปจะขอรอพระองค์ที่เมืองโรมวิถี

ระหว่างเดินทางกลับเมืองมิถิลา พระพินทองและเหล่าทหารหลงเข้าไปเมืองยักษ์ของท้าวพาลราช* พระพินทองหวาดกลัวยักษ์เป็นอันมาก ไม่สามารถสู้ได้ ดังคำประพันธ์ที่ว่า

ตัวสั่นขวัญบินน้อมอินทรีย์      โศกีสารภาพกราบกราน

ร้องขอโทษตัวกลัวแล้วพ่อ      อย่าหักคอให้สิ้นสังขาร

จะกินใครไม่ขัดทัดทาน   ได้ยกโทษโปรดปรานปรานี

นางแก้วหน้าม้าซึ่งแปลงร่างเป็นมาณพน้อยไปช่วยรบกับเหล่ายักษ์และสังหารท้าวพาลราชได้ พระพินทองยกบ้านเมืองให้นางสร้อยสุมนฑา*มเหสีของท้าวพาลราชดูแลต่อไป แล้วพานางสร้อยสุวรรณ* และนางจันทร*ธิดาของท้าวพาลราชกลับเมืองมิถิลาด้วย

พระองค์ได้รู้ความลับของนางแก้วหน้าม้าว่าสามารถแปลงรูปโฉมและถอดรูปหน้าม้าได้ จึงออกอุบายให้ธิดายักษ์หลอกให้นางแก้วหน้าม้าถอดรูป แล้วพระองค์ก็เอารูปหน้าม้าไปเผาเสีย พระพินทองดีใจที่นางแก้วหน้าม้าเป็นคนเดียวกันกับมาณพน้อยที่มาช่วยเหลือและเป็นนางมณีชายาของพระองค์ จึงขอให้ท้าวมงคลราชจัดงานอภิเษกให้

วรรณี พุทธเจริญทอง 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)