TLD-003-3062

พินทุมดี (ชื่อตัวละคร)

สมุทรโฆษคำฉันท์  

พินทุมดี หรือพินธุมดี*เป็นตัวละครในเรื่องสมุทรโฆษคำฉันท์ เป็นธิดาท้าวสีหนรคุปต์* และนางกนกพดี* แห่งเมืองรมยบุรี* นางเป็นหญิงรูปงาม

วันหนึ่งพระโพธิ์เทพารักษ์อุ้มพระสมุทรโฆษ* มาอยู่ร่วมกับนางพินทุมดีในราตรีแล้วพรากไปก่อนรุ่งอรุณ นางตื่นบรรทมจึงปลุกนางธารี* (รัตนธารี*) พี่เลี้ยงขึ้นมาเล่าความให้ฟัง พี่เลี้ยงทูลว่าเป็นความฝัน แต่นางพินทุมดีก็ยืนยันว่าเป็นความจริง แล้วขอร้องพี่เลี้ยงให้วาดรูปชายในความฝันให้ดู เพื่อจะได้รู้ว่าผู้ใดมาอยู่ร่วมกับนาง เมื่อเห็นรูปพระสมุทรโฆษนางพินทุมดีก็จำได้ ไต่ถามจนรู้ว่าเป็นใครแล้วจึงส่งนางธารีไปทูลเชิญพระสมุทรโฆษกลับมาหานาง ทั้งสองได้อยู่ร่วมกันในปราสาท 7 วันก่อนพิธีสยุมพร

ในพิธีสยุมพร พระสมุทรโฆษยกโลหธนูได้ จึงได้อภิเษกกับนาง เมื่ออยู่ที่เมืองรมยบุรีครบ 1 ปี นางก็ตามเสด็จพระสมุทรโฆษกลับเมืองพรหมนคร ต่อมาทั้งสองไปประพาสอุทยาน ได้ช่วยเหลือวิทยาธรชื่อรณาภิมุข* ซึ่งถูกวิทยาธรรณบุตรทำร้ายบาดเจ็บ รณาภิมุขถวายพระขรรค์วิเศษเป็นการตอบแทน พระขรรค์วิเศษมีอำนาจทำให้ผู้ถือเหาะได้ พระสมุทรโฆษถือพระขรรค์พานางพินทุมดีเหาะไปเที่ยวป่าหิมพานต์ ขณะบรรทมหลับถูกวิทยาธรอีกตนหนึ่งขโมยพระขรรค์ไป

ทั้งสองระหกระเหินเดินทางไปถึงริมฝั่งทะเลก็เกาะขอนไม้ว่ายข้ามไปอีกฝั่งแต่เกิดพายุใหญ่ ขอนไม้แตกจากกันจึงพลัดกัน นางพินทุมดีว่ายน้ำขึ้นฝั่งได้ที่เมืองมัททราช* แล้วปลอมตัวเดินทางไปจนพบหญิงชราใจดีให้ที่อาศัย นางมอบแหวนให้หญิงชรานำไปขายได้ทองห้าร้อยเล่มเกวียนจึงนำมาสร้างโรงทานแล้วให้ช่างวาดรูปเรื่องของนางและพระสมุทรโฆษไว้ จ้างคนคอยสังเกตอาการของผู้มารับทานที่ดูภาพ

ฝ่ายพระสมุทรโฆษหลังจากว่ายน้ำอยู่ 7 วัน ก็ขึ้นฝั่งได้ด้วยการช่วยเหลือของนางมณีเมขลา* แล้วพระอินทร์ยังช่วยให้วิทยาธรนำพระขรรค์มาคืน พระสมุทรโฆษปลอมพระองค์เป็นพราหมณ์ เดินทางมาถึงโรงทาน เมื่อเห็นภาพก็กันแสง ทั้ง 2 พระองค์จึงได้พบกัน แล้วเสด็จกลับเมืองพรหมบุรี ตอนท้ายเรื่องกล่าวว่านางพินทุมดีกลับชาติมาเป็นพระนางยโสธราพิมพา

สุมาลี วีระวงศ์ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)