เพื่อนและแพงเป็นตัวละครในเรื่องลิลิตพระลอ เป็นธิดาของท้าวพิชัยพิษณุกร*ผู้ครองเมืองสรอง*กับนางดาราวดี* มีเจ้าย่า*ซึ่งเป็นพระมารดาเลี้ยงของท้าวพิชัยพิษณุกรเป็นผู้เลี้ยงดูมาแต่เยาว์ มีพี่เลี้ยงชื่อรื่น*และโรย*

เมื่อพระเพื่อนพระแพงได้ยินข่าวรูปโฉมของพระลอแล้ว เกิดความหลงใหลและเป็นทุกข์จนหน้าตาเศร้าหมอง พี่เลี้ยงสังเกตเห็นก็ซักถาม นางตอบเป็นนัยว่า เสียงลือเสียงเล่าอ้าง อันใด พี่เอย เสียงย่อมยอยศใคร ทั่วหล้า สองเขือพี่หลับใหล ลืมตื่น ฤๅพี่ สองพี่คิดเองอ้า อย่าได้ถามเผือ และยอมให้นางพี่เลี้ยงช่วยชักนำพระลอมา

ครั้นเวลาผ่านไป พระเพื่อนพระแพงเห็นว่าพระลอยังไม่เสด็จมา ก็ให้พี่เลี้ยงไปเร่งปู่เจ้าสมิงพราย* เมื่อพระลอเสด็จมาถึง พี่เลี้ยงก็ออกอุบายให้พระเพื่อนพระแพงขอเจ้าย่าไปประพาสอุทยาน และได้ร่วมอภิรมย์กับพระลอที่ตำหนักในอุทยานนานถึง 15 วัน จนข่าวล่วงรู้ไปถึงท้าวพิชัยพิษณุกร ท้าวพิชัยพิษณุกรจึงแอบมาดู เมื่อเห็นพระลอมีรูปโฉมงดงาม แม้จะรู้ว่าเป็นลูกศัตรูก็ไม่รังเกียจ คิดจะอภิเษก แต่เจ้าย่ายังเคืองแค้นที่ท้าวแมนสรวงพระบิดาพระลอสังหารสวามีของตนจึงส่งคนมาล้อมตำหนัก พระเพื่อนพระแพงแต่งกายเป็นชายรบเคียงคู่กับพระลอจนสิ้นพระชนม์พร้อมกับพระลอในท่ายืนอิงกันหลังจากพี่เลี้ยงทั้งสี่สิ้นชีพไปก่อนแล้ว ท้าวพิชัยพิษณุกรบรรจุศพทั้ง 3 พระองค์ร่วมโลงทองเดียวและเมื่อถวายพระเพลิงแล้วก็ระคนพระอัฐิแบ่งไว้ในอนุสรณ์เจดีย์ทั้งที่เมืองสรองและเมืองแมนสรวง*ฝ่ายละครึ่ง