TLD-003-0585

ไกยเกษี (ชื่อตัวละคร)

รามเกียรติ์, บทละคร 3  

ไกยเกษ, ท้าว

ไกยเกษี หรือไกยเกยี*เป็นตัวละครในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ เป็นธิดาท้าวไกยเกษ*กับนางประไพวดี*

เมื่ออายุ 15 ปี ท้าวไกยเกษได้พานางไปถวายเป็นมเหสีพระองค์หนึ่งของท้าวทศรถ* นางไกยเกษีเป็นพระชนนีของพระพรต* เมื่อพระอินทร์*เชิญท้าวทศรถไปปราบปทูตทันต์*ยักษ์ที่อาละวาดบนสวรรค์ นางไกยเกษีเป็นมเหสีองค์เดียวที่ขอตามเสด็จเพื่อไปชมเมืองสวรรค์ด้วย

ขณะที่ท้าวทศรถรบกับปทูตทันต์นั้น รถทรงถูกศรของอสูรจนเพลารถหัก นางไกยเกษีเกรงพระสวามีจะเสียเปรียบอสูรจึงเสี่ยงสัตยาธิษฐานแล้วเอาแขนสอดแทนเพลารถ ท้าวทศรถจึงเอาชนะอสูรได้ ท้าวทศรถพอพระทัยและบอกให้นางขอพรได้แต่นางยังไม่ได้ขอทันที

เมื่อท้าวทศรถจะตั้งพระราม*เป็นพระยุพราช นางไกยเกษีฟังคำยุยงจากนางค่อมกุจจี*ให้ขอพรให้พระพรตครองราชย์ก่อนและขอให้เนรเทศพระรามออกเดินป่า นางไกยเกษีซึ่ง “เทเวศร์ดลจิตให้อิจฉา” จึงเข้าเฝ้าท้าวทศรถและทวงสัญญาที่เคยประทานให้ ท้าวทศรถเสียพระทัยมากแต่ไม่อยากผิดคำสัญญาที่เคยให้ไว้ จึงยอมให้พระพรตครองราชย์และให้พระรามเดินป่าเป็นเวลา 14 ปี แม้ฤๅษีและอำมาตย์จะทูลขอนางไกยเกษี นางไกยเกษีก็ไม่เปลี่ยนพระทัย ท้าวทศรถจึงประทานพรให้ตามที่นางต้องการ วันที่พระรามเสด็จออกจากกรุงอยุธยา*ท้าวทศรถก็สิ้นพระชนม์ ก่อนสิ้นพระชนม์ได้สั่งห้ามนางไกยเกษีและพระพรตร่วมงานถวายพระเพลิง พระพรตรู้ข่าวก็โกรธนางไกยเกษีอย่างยิ่ง คิดจะสังหารนางแต่พระสัตรุต*ห้ามไว้ พระพรตและพระสัตรุตคิดจะไปเชิญพระรามกลับเมือง นางไกยเกษีขอตามไปด้วย เมื่อพบพระรามแล้วนางไกยเกษีขออภัยโทษและขอให้พระรามกลับไปครองราชย์ แต่พระรามยืนยันจะออกเดินป่าให้ครบกำหนดตามคำบัญชาของพระบิดาก่อน เมื่อครบ 14 ปีพระรามก็เสด็จกลับอยุธยา นางไกยเกษีจึงทูลเชิญพระรามขึ้นครองราชย์

สยาม ภัทรานุประวัติ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)