TLD-003-3163

โภชนสุธิกราช, พระเจ้า (ชื่อตัวละคร)

ทูตชาดก 2   นิบาตชาดก  

พระเจ้าโภชนสุธิกราชเป็นตัวละครในเรื่องทูตชาดก  ติกนิบาต  ในนิบาตชาดก  เป็นพระโพธิสัตว์   

พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นโอรสพระเจ้าพรหมทัตแห่งกรุงพาราณสี  เมื่อเจริญวัยก็เสด็จไปศึกษาศิลปศาสตร์ในสำนักทิศาปาโมกข์ ณ เมืองตักสิลา  ครั้นพระบิดาสิ้นพระชนม์ก็กลับมารับราชาภิเษกเป็นพระเจ้าพาราณสีองค์ใหม่ทรงพระนามว่าโภชนสุธิกราช

เมื่อพระเจ้าโภชนสุธิกราชจะเสวยพระกระยาหารจะไม่เสวยในราชมนเทียร  แต่จะให้ราชบุรุษสร้างมณฑปอันวิจิตรงดงามไว้ตรงประตูวัง  แล้วเสด็จประทับบนบัลลังก์ภายใต้เศวตฉัตร  มีนางกษัตริย์แวดล้อม  พระกระยาหารซึ่งมีค่าถึงแสนตำลึงถูกจัดไว้ในพระสุพรรณภาชนะถาดทองคำซึ่งมีค่าแสนตำลึงเช่นกัน  การที่ทรงกระทำเช่นนี้ก็เพราะมีพระประสงค์จะให้มหาชนได้ชมโภชนวิธีของพระองค์  จะได้รู้สึกชื่นชมยินดีแล้วพากันทำบุญบริจาคทานเพื่อจะได้มีสมบัติสรรพศฤงคารเหมือนพระองค์

บุรุษโลละ (โลเล, เหลวไหล) คนหนึ่งเห็นวิธีเสวยพระกระยาหารของพระเจ้าโภชนสุธิกราชก็ใคร่จะบริโภคด้วยวิธีนั้นบ้าง  จึงออกอุบายตะโกนร้องว่าตนเป็นราชทูต  แล้ววิ่งเข้าไปใกล้ที่ประทับพระเจ้าโภชนสุธิกราช  มหาชนได้ยินว่าเป็นราชทูตก็ไม่กล้าขัดขวาง  หลีกทางให้โลลบุรุษเข้าไปได้โดยสะดวก  พอถึงที่ประทับโลลบุรุษก็หยิบก้อนพระกระยาหารก้อนหนึ่งจากพระสุพรรณภาชนะใส่ปากตนโดยเร็ว

ทหารรักษาพระองค์ทั้งปวงเห็นดังนั้นก็ชักดาบออกจากฝักจะตัดศีรษะโลลบุรุษแต่พระเจ้าโภชนสุธิกราชตรัสห้ามไว้  กลับมีดำรัสให้โลลบุรุษบริโภคให้อิ่ม  และยังประทานน้ำให้ด้วย  หลังจากโลลบุรุษบริโภคอิ่มแล้วพระเจ้าโภชนสุธิกราชก็ตรัสถามว่า  การที่อ้างเป็นทูตนั้นเป็นทูตของใคร  โลลบุรุษทูลว่าตนเป็นทูตของตัณหาคือความอยาก  ตัณหาบังคับให้ตนเป็นทูตของท้องที่มีความอยากและความหิวอยู่เป็นนิตย์  พระเจ้าโภชนสุธิกราชได้สดับก็พอพระทัย  มีพระดำริว่าถ้อยคำของบุรุษผู้นี้เป็นความจริงและไพเราะยิ่ง  จึงประทานโคสีแดง 1,000 ตัวและโคหัวหน้าฝูง  ทั้งยังประทานฐานันดรอันสูงยิ่งพร้อมด้วยโภคสมบัติและบริวารสมบัติทั้งหลายแก่โลลบุรุษด้วย

ยุพร แสงทักษิณ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)