TLD-003-3184

มงคลหัตถี (ชื่อตัวละคร)

ทุพพลกัฏฐชาดก   นิบาตชาดก  

มงคลหัตถีเป็นตัวละครในเรื่องทุพพลกัฏฐชาดก เอกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นช้างต้น

พระเจ้าพรหมทัตแห่งเมืองพาราณสีทรงสั่งให้นายหัตถาจารย์ (ผู้ฝึกช้าง) นำช้างต้นมงคลหัตถีช้างหนึ่งไปฝึกสอนอย่าให้ตื่นตกใจ พวกนายหัตถาจารย์ก็นำช้างทรงนั้นไปผูกไว้กับเสาตะลุง แล้วต่างก็ถือหอกซัดเข้าล้อมช้างและผัดล่อด้วยประการต่างๆ ทำให้ช้างมงคลหัตถียิ่งตื่นตกใจ ทำลายเสาตะลุง เข้าไล่ทำร้ายมนุษย์จนแตกหนี แล้ววิ่งเตลิดเข้าป่าหิมพานต์ไป ช้างมงคลหัตถีเมื่ออยู่ในป่า ไม่ว่าได้ยินเสียงอะไร เช่น เสียงลมพายุ เสียงกิ่งไม้หักก็สะดุ้งตกใจ รีบวิ่งหนีไปจากที่นั้น หวาดกลัวแต่มรณภัยตลอดเวลา พระโพธิสัตว์ซึ่งเสวยพระชาติเป็นรุกขเทวดาในป่านั้นได้เห็นกิริยาอาการของช้างทรง ก็มาปรากฏพระองค์อยู่เหนือค่าคบไม้ แล้วสั่งสอนมงคลหัตถีว่า ไม้ต้นใดแห้งเหี่ยว ลมพายุย่อมพัดไม้นั้นให้หัก ไม้ที่ว่านี้มีมากมายในป่าหิมพานต์ เมื่อช้างมงคลหัตถีสะดุ้งตกใจกลัวเพราะไม้ที่หักหล่นนี้ก็คงจะซูบผอมเป็นแน่ ช้างมงคลหัตถีได้ฟังก็ได้สติ หายหวาดกลัวตั้งแต่นั้นมา

วัลยา ช้างขวัญยืน 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)