TLD-003-3246

มหาทัททระ (ชื่อตัวละคร)

ทัททรชาดก 1   นิบาตชาดก  

มหาทัททระเป็นตัวละครในเรื่องทัททรชาดก จตุกกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นพระโพธิสัตว์ เป็นนาค

ครั้งพระเจ้าพรหมทัตครองราชย์ ณ กรุงพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นมหาทัททระบุตรของพญาสุรทัททรนาคราช*ผู้ครองทัททรนาคภพ* อยู่ที่เชิงเขาทัททรบรรพตในป่าหิมพานต์ มหาทัททระมีน้องชายชื่อจุลลทัททระ* จุลลทัททระมีนิสัยโกรธง่ายและชอบกล่าววาจาหยาบคาย เที่ยวด่าว่าฆ่าฟันบรรดานาคมาณพ พญานาครู้ก็จะขับไล่ออกจากนาคภพ แต่มหาทัททระทัดทานไว้ขอให้บิดายกโทษให้น้อง แต่จุลลทัททระไม่หลาบจำยังคงทำผิดอีก จนถึงครั้งที่ 3 บิดาโกรธมาก เมื่อมหาทัททระมาขออภัยโทษอีก พญานาคโกรธ เห็นพี่รักน้องนักจึงขับทั้งสองให้ไปอยู่ด้วยกันในกรุงพาราณสี ครบ 3 ปีจึงกลับคืนนาคภพ ขณะที่นาคมาณพทั้งสองออกหาเหยื่อตามชายน้ำ เด็กชาวบ้านเห็น บ้างก็ขว้างด้วยไม้ค้อนก้อนดิน บ้างก็ดูหมิ่นด้วยถ้อยคำหยาบคายว่าเป็นสัตว์หัวโตหนาแต่หางเล็กเรียวแหลมนิดเดียว เที่ยวจับกบเขียดกินเป็นอาหาร ทำให้จุลลทัททระซึ่งมีสันดานดุร้ายอยู่แล้วทนไม่ได้ จึงบอกพี่ชายว่าตนจะพ่นพิษให้เด็กพวกนี้ตายให้หมด

มหาทัททระกล่าวสั่งสอนน้องว่า ผู้มีปัญญามีอำนาจเมื่อไปอยู่ไกลต่างถิ่นไม่ควรถือตน ควรอดทนอยู่อย่างเจียมตน ด้วยความเฉลียวฉลาดของมหาทัททระทำให้นาคพี่น้องอยู่ ณ ที่นั้นได้โดยสวัสดิภาพ เมื่อครบ 3 ปีตามสัญญาพญานาคก็เรียกให้กลับนาคภพ ตั้งแต่นั้นมาสองนาคมาณพก็สิ้นมานะอหังการ อยู่ในโอวาทของบิดา จึงอยู่เย็นเป็นสุขตลอดอายุขัย

ยุพร แสงทักษิณ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)