TLD-003-3294

มหิสโพธิสัตว์ (ชื่อตัวละคร)

จุลหังสชาดก   นิบาตชาดก  

มหิสโพธิสัตว์เป็นตัวละครในเรื่องมหิสชาดก ติกนิบาต ในนิบาตชาดก เป็นกระบือ

ในแผ่นดินพระเจ้าพรหมทัตแห่งกรุงพาราณสี พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นมหิสะ (กระบือ) มหิสโพธิสัตว์มีร่างกายแข็งแรงเที่ยวสัญจรไปตามภูเขาลำเนาป่า เห็นไม้ต้นหนึ่งมีร่มเงาก็พักอยู่ ณ โคนต้นไม้นั้น มีวานรเกเรตัวหนึ่งลงจากต้นไม้มานั่งบนหลังของมหิสโพธิสัตว์ ถ่ายมูลรดหลัง แล้วเอามือทั้งสองจับเขาทั้งสองข้างห้อยโหนเล่น บางทีก็จับหางโหนเล่นเหมือนโหนชิงช้า แต่มหิสโพธิสัตว์มีจิตเมตตากรุณาจึงไม่ถือโทษโกรธ วานรเกเรก็กระทำดังกล่าวอยู่เนือง ๆ

วันหนึ่งรุกขเทวดาประจำต้นไม้ต้นนั้นมาปรากฏกาย กล่าวกับมหิสโพธิสัตว์ว่าเหตุใดจึงยอมให้วานรมาทำหยามหมิ่นเช่นนั้น ควรจะกำจัดเสียมิฉะนั้นสัตว์อื่นที่เกเรก็จะพากันมาเบียดเบียนข่มเหง มหิสโพธิสัตว์บอกว่าตนเป็นสัตว์ที่มีคุณมากกว่าวานรโดยชาติกำเนิด ถ้าไม่อดกลั้นก็เท่ากับไม่ชนะใจตนเอง เมื่อวานรยังประพฤติตนเช่นนี้อีก ภายหลังถ้าไปทำกับกระบืออื่นที่ดุร้าย ก็ย่อมจะถูกฆ่า ตนก็ไม่ต้องได้บาปเพราะทำปาณาติบาต ล่วงไป 2 - 3 วันมหิสโพธิสัตว์ไปอยู่ที่อื่น

ต่อมามีกระบือดุร้ายตัวหนึ่งมาอยู่ที่ต้นไม้นั้น วานรเกเรคิดว่าเป็นมหิสโพธิสัตว์ก็ทำเหมือนดังเคย กระบือร้ายสลัดวานรตกพื้นแล้วเอาเขาขวิด เหยียบขยี้จนแหลกเป็นจุณ วานรก็ต้องตายไปเพราะความเกเร

ยุพร แสงทักษิณ 

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)